1 oktober 2005
De Europese Commissie heeft een strategie bekend gemaakt om Europa’s
historische boeken en
audiovisueel materiaal beschikbaar te stellen via het Internet via een
gigantische online bibliotheek.
Omgezet in digitale content wordt het bruikbaar voor Europese burgers
voor studie, werk en ontspanning en geeft het aan innovatoren het ruwe
materiaal wat ze nodig hebben om te kunnen ‘uitvinden’. De Commissie
stelt voor dat de lidstaten serieuze inspanningen gaan verrichten om
deze culturele erfenis te digitaliseren, preserveren en toegankelijk te
maken. Dit voorstel geeft in ieder geval een aantal inleidende
activiteiten en nodigt uit tot een online consultatie, waardoor
uiteindelijk een ‘Recommendation on digitisation and digital
preservation’ kan worden gepresenteerd in juni 2006. Het idee lijkt
genspireerd door het Google Print-programma, waarin door Google
afspraken zijn gemaakt voor de digitalisering van boeken uit diverse
bibliotheken. Op het Google Print-plan hebben enkele Europese landen,
vooral Frankrijk, stevige kritiek, omdat ze vrezen voor een overwicht
van Angelsaksisch materiaal. Frankrijk ging een stap verder en begon
met een concurrent voor Google Print, Gallica. De EU-plannen verkeren
nog in een vroeg stadium, maar de Commissie zegt bereid te zijn zwaar
te investeren in het digitaliseringsproject. In de komende vier jaar
komt minstens 96 miljoen euro
beschikbaar voor onderzoek en het opzetten van een online bibliotheek.
Een deel daarvan komt uit het eContentPlus-plan, een initiatief om
internetcontent in de verschillende Europese talen aan te moedigen.
‘Without a collective memory, we are nothing, and can achieve nothing.
It defines our identity and we use it continuously for education, work
and leisure”, zo becommentarieerde EU Commissaris Viviane Reding het
plan. ‘The Internet is the most powerful new tool we have had for
storing and sharing information since the Gutenberg press, so let’s use
it to make the material in Europe’s libraries and archives accessible
to all’. Jn Figel, EU Commissaris voor Educatie en Cultuur, voegde
hier het volgende aan toe: ‘European cooperation is an obvious
necessity in this field: it is about ensuring preservation and access
to our common cultural heritage for the future generations’. Het plan
van de Commissie is nog niet uitgekristalliseerd. Europa wil het
digitaliseren en verzamelen aanmoedigen en daarvoor samenwerken met
Nationale Bibliotheken en Archieven, maar er wordt ook een bijdrage van
de verschillende landen verwacht. Zij krijgen tot begin 2006 om
voorstellen te doen, die dan worden gebundeld in een formeel plan. In
het persbericht wordt gesteld dat: ‘Making the resources in Europe’s
libraries and archives available on the Internet is not
straightforward. On one hand, we are talking about very different
materials – books, film fragments, photographs, manuscripts, speeches
and music. On the other, we have to select from very large volumes –
for example, 2.5 billion books and bound periodicals in European
libraries and millions of hours of film and video in broadcasting
archives.’ Er wordt niet
gestreefd naar een grote centrale databank die alle materiaal bevat. De
Commissie opteert liever voor een meer werkbare oplossing waarbij elk
land of instituut eigen databases behoudt. Maar die moeten wel allemaal
via n aanspreekpunt te doorzoeken zijn. Zo zou een zoektocht naar
Michelangelo niet alleen zijn plannen en schetsen tonen, maar ook alle
gerelateerde artikelen en boeken. Er wordt toegegeven dat Google een
voorbeeldrol speelde. Wanneer zou dan de Europese bibliotheek
online komen? Voor een concrete datum is het nog te vroeg. De grote
schaal van het
digitalisatieproject betekent dat het jaren zal gaan duren. De facto
zal de digitale bibliotheek wellicht enkel werken voor 1920 bevatten.
Jongere werken zullen doorgaans ontbreken, omdat daarop copyright rust.
Het huidige voorstel is een gevolg van een initiatief dat in mei door
een aantal lidstaten is genomen. Toen werd geschreven: ‘The heritage of
European libraries is unequalled in richness and diversity, but if it
is not digitised and made accessible online, this heritage could,
tomorrow, fail to fill its just place in the future geography of
knowledge’.
