14 december 2005
Het Europees Parlement heeft met 397 stemmen voor, 197 tegen en 30 onthoudingen, ingestemd met het Britse voorstel inzake de bewaarplicht van telecommunicatiegegevens. Vanaf juli 2007 moeten alle lidstaten gegevens van telefoon-, e-mail en internetverkeer voor minimaal 6 en maximaal 24 maanden opslaan. Tot deze gegevens behoren ook de locatiegegevens van mobiele telefoons. Een voorstel om ook gegevens inzake alle mislukte of niet correct verbonden gesprekken bij te houden haalde het niet. Het wordt tevens mogelijk om de gegevens te delen met derde landen indien er internationale overeenkomsten aan de gegevensoverdracht ten grondslag liggen. De maximale bewaartermijn kan, indien de Europese Commissie er mee instemt, worden verlengd. Dit betekent dat de afzonderlijke lidstaten niets in de weg wordt gelegd bij het verlengen van deze termijn. Ierland heeft momenteel een bewaartermijn van drie jaar, Polen wil er zelfs een van vijftien jaar invoeren. De lidstaten zullen zelf mogen beslissen of ook gegevens van mislukte oproepen moeten worden bijgehouden, en mogen eventueel invoering van de bewaarplicht uitstellen tot eind 2008.
Alleen de verkeersgegevens moeten worden bewaard, de inhoud van gesprekken of mails niet. Het is waarschijnlijk aan de interpretatie van de lidstaten of ook moet worden bijgehouden welke webpagina’s worden bezocht. Het persbericht van het EP zegt dat niet expliciet. De gegevens mogen alleen worden gebruikt bij de bestrijding van ‘ernstige misdaad’. Wat dat is, laat het Europese Parlement aan de lidstaten over, maar ze moeten hierbij rekening houden met de definitie ervan die bij het Europees Arrestatiebevel is gegeven en met de lijst van ernstige misdaden die is opgenomen in de bijlage daarvan. De gegevens dienen te beschikking te staan van ‘bevoegde nationale autoriteiten’, waarvan de lidstaten zelf kunnen bepalen wie dat zijn. Onafhankelijke instanties moeten toezicht houden op het gebruik van de gegevens. Vooral internetproviders hebben grote bezwaren tegen de bewaarplicht, omdat zij nu veel meer gegevens moeten gaan opslaan dan ze voorheen deden. De burgerrechtencommissie van het EP wilde dan ook dat de providers en telecombedrijven de kosten volledig vergoed zouden krijgen, maar het Parlement wees dit verzoek af. De tegenstanders kunnen niets meer doen om de invoering nog tegen te gaan. Alexander Alvaro kan zich niet vinden in het aangenomen compromis en vraagt dat zijn naam als rapporteur geschrapt wordt. Tegenover het ANP verklaarde GroenLinks-europarlementarir Kathalijne Buitenweg: ‘De speld waar je naar zoekt, maak je niet groter, maar de hooiberg waarin je moet zoeken wel’. Andere parlementarirs hebben vragen over de technische beveiliging van de aan te leggen databases. Ook Maurice Wessling van de digitale-burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom is ‘ontzettend teleurgesteld’. ‘De uitkomst is op alle punten slecht. We hadden verwacht dat er meer dissidenten binnen de christen-democratische en socialistische fracties zouden zijn’. Volgens Wessling is de kans groot dat de lidstaten de bewaarplicht verschillend in wetgeving zullen vertalen. ‘Er is geen sprake van harmonisatie’. In Nederland zal de centrale opslag van de verzamelde gegevens een strijdpunt worden. ‘Minister Donner wil dat graag. Centrale opslag is ook noodzakelijk als de AIVD aan data mining wil gaan doen’. Deutsche Telekom schat dat de jaarlijkse kosten van de bewaarplicht voor het bedrijf 100 miljoen euro bedragen. Judith van Erve van XS4ALL wil zich nog niet vastleggen op een bedrag. ‘Hoe hoog de kosten zullen zijn, hangt er bijvoorbeeld van af hoe vaak de politie inzage wil in de opgeslagen gegevens’, zegt Van Erve. ‘Als piraterij straks ook als een ernstig misdrijf wordt gekwalificeerd, kan het aantal bevragingen snel oplopen’. Van Erve noemt de bewaarplicht ‘een loze maatregel die het bedrijfsleven veel geld gaat kosten’. ‘Misdaden oplossen via de bewaarplicht is als het zoeken van een speld in een hooiberg. Welke criminelen ga je hiermee vangen? Slimme criminelen kunnen zo een e-mailadres vervalsen’. Ook Europarlementarir Edith Mastenbroek (PvdA), n van de meest uitgesproken tegenstanders van het bewaarplichtvoorstel van de Europese ministers, meent dat de politie dankzij de verplichte opslag van verkeersgegevens ‘alleen hele domme criminelen’ zal kunnen pakken. Mastenbroek noemt de aanname van de bewaarplicht een ‘gemiste kans’. ‘Dit voorstel rammelt aan alle kanten. Deze bewaarplicht zal nergens toe leiden. Dit besluit is alleen effectief bij het aanpakken van het downloaden van mp3-tjes’. En we mogen allemaal hopen, dat deze wet daarvoor niet gebruikt gaat worden….
