25 november 2006

De deal tussen Novell en Microsoft veroorzaakt een enorme reactie in de 'blogosphere', waarbij complottheorieën niet van de lucht zijn. Microsoft gelooft blijkbaar een manier gevonden te hebben om haar patentenportefeuille effectief in te zetten tegen Linux en bedrijven die Open Source-technologie ondersteunen. Novell zit tussen twee vuren in. Eben Moglen, een van de pioniers van de GPL, ziet mogelijkheden om in de derde versie van de GPL clausules op te nemen die er toe leiden dat een verklaring van Microsoft om klanten van Novell niet te vervolgen voor patentinbreuk automatisch van toepassing is op alle andere gebruikers van Linux. 'A clause like that would not be difficult to get community agreement on these days', zo zegt Moglen, waarbij hij er aan toevoegt dat een dergelijke verandering in enkele weken geregeld kan zijn. Hoewel de overeenkomst van Microsoft en Novell de kern is van het dispuut ligt de oorzaak van de problematiek in de GPL zelf. Het is de agressieve bescherming in de GPL tegen softwarepatenten die de belangrijkste oorzaak daarvan zijn.

De GPL stelt: 'If, as a consequence of a court judgment or allegation of patent infringement or for any other reason (not limited to patent issues), conditions are imposed on you (whether by court order, agreement or otherwise) that contradict the conditions of this License, they do not excuse you from the conditions of this License. If you cannot distribute so as to satisfy simultaneously your obligations under this License and any other pertinent obligations, then as a consequence you may not distribute the Program at all. For example, if a patent license would not permit royalty-free redistribution of the Program by all those who receive copies directly or indirectly through you, then the only way you could satisfy both it and this License would be to refrain entirely from distribution of the Program'. Novell ontkent dat de patentenlicentie die het van Microsoft ontvangen heeft iets met Linux te doen heeft, omdat het anders zou toegeven dat de ontvangers van SuseLinux de applicatie niet mogen distribueren. Novell zou dan in overtreding zijn van de GPL. Microsoft gelooft dat de deal van toepassing is op Linux, maar zolang er geen actie op volgt zal het nooit duidelijk zijn wat de consequenties zijn. Vaak is dat waar interpretaties van de GPL tot leiden. De bedoeling van de opstellers is niet altijd duidelijk, en werkelijk creatieve mensen vinden altijd wel een weg om de licentie voor hun zakelijke behoeften te gebruiken. Het voorbeeld van Fonality, dat enkele weken geleden Trixbox overnam, geeft dit goed aan. In een blog wordt vermeld dat 'At the time, one of the reasons given by Fonality CEO Chris Lyman for the popularity of Trixbox was that some Asterisk contributors didn’t want to sign the 'double waiver' required by Digium. It turns out that Chris was indulging in a little hyperbole. There is in fact only one waiver required. It just happens that there is a short and a long form – one easily understandable, and one very legalistic. Even so, with a little investigation, it became clear that some didn't want to sign the waiver, claiming that it gave Digium the right to commercialize third party applications'. Dit was niet waar, want Digium heeft voortdurend de toestemming nodig van de programmeur voordat het gebruikt en dus gedistribueerd kan worden. De blogger gaat verder: 'Nevertheless, there were rumblings at Astricon from some Asterisk contributors and resellers. Over drinks, they accused Fonality of being a bad Open Source citizen. They pointed out that Fonality’s 'hardened' version of Asterisk contained core fixes to Asterisk that had never been contributed back to the Asterisk head branch'. Ongelukkig genoeg voor de mopperaars stelt de GPL niet de eis dat Fonality dat ook werkelijk moet doen. Het begin van sectie 3 luidt namelijk: 'You may copy and distribute the Program (or a work based on it, under Section 2) in object code or executable form under the terms of Sections 1 and 2 above provided that you also do one of the following: a) Accompany it with the complete corresponding machine-readable source code, which must be distributed under the terms of Sections 1 and 2 above on a medium customarily used for software interchange; or, …' Vrij vertaald: hoewel een ontwikkelaar verplicht is om aanpassingen in een programma beschikbaar te maken via de distributie van de broncode, is dat enkel verplicht voor mensen die als ontvangers van de code gelden. Fonality interpreteert dat dusdanig, dat zij die code alleen aan haar klanten ter beschikking hoeft te stellen. En dat doet ze via een specifieke server die voor haar klanten toegankelijk is gemaakt. Dat de klanten zelf nooit gebruik hebben gemaakt van hun recht om het programma te distribueren is uiteraard niet de schuld van het bedrijf. De keuze van Fonality is volledig binnen de eisen van de GPL. Het is zeker niet volgens de geest van Open Source. Maar het toont wel aan dat de GPL nogal flexibel is en waarschijnlijk ook veel kwetsbaarder voor software patenten dan geacht. Hoe Novell en Microsoft hier mee omgaan is nog onduidelijk. Maar het is zeker niet zo dat een overeenkomst zoals die door beide partijen is gesloten volledig door de GPL wordt uitgesloten. Zelfs de beperkingen van de GPL maken strikte restricties voor broncode mogelijk. Microsoft is over het algemeen slim genoeg om dat te beseffen. Patenten kunnen dan een belangrijk middel zijn om iets onwelgevalligs in te perken….