26 januari 2007
In Nederland wordt steen en been geklaagd over de achteruitgang van reken- en spellingsvaardigheden bij kinderen en jong-volwassenen. Het zou me niet verbazen als we ook kunnen klagen over die zelfde vaardigheden bij de gewone volwassenen, maar daar wordt niet zoveel onderzoek naar gedaan. Maar gezien het ontbreken van kennis over geschiedenis en aardrijkskunde in die groep, zal ook op de reken- en taalvaardigheden heel wat aan te merken zijn. Een groot onderzoek in de Verenigde Staten, uitgevoerd door Nickelodeon, wijst uit dat in 'The digital family' een aantal verworvenheden in korte tijd dinosauriërs zullen worden: vaste telefoonlijnen, gedrukte woordenboeken en encyclopedieën, landkaarten, kranten en de noodzaak om telefoonnummers te onthouden en te leren spellen. Het is niet onderzocht, maar voeg leren rekenen er maar aan toe. De conclusies van het onderzoek geven zicht op de gevolgen van het gebruik van moderne technologie in de thuissituatie, en zijn onderdeel van grootschalig onderzoek naar de veranderingen in de familiestructuur en in de manier waarop kinderen door de snelvoortschrijdende technologie zich ontspannen, communiceren en opgevoed worden.
Nickelodeon, in bezit van MTV, heeft het onderzoek uitgevoerd in het laatste kwartaal van 2006 onder ouders en kinderen van 6 tot 14 jaar. Vragen concentreerden zich op het gebruik van televisie, digitale videorecorders, video on demand, internet, mobiele telefoons, games en MP3-spelers. Het onderzoek was uitgebreid: gebruikt werden groepsgesprekken, telefonische interviews, persoonlijke en groepsinterviews en 'deprivation studies'. Dit laatste betekent dat er gesprekken gevoerd werden met zowel ouders als kinderen die verschillende van de genoemde media gedurende een bepaalde periode niet gebruikt hadden. Daarnaast werden allerlei gegevens gebruikt aangeleverd door Nielsen Media Research. Voor Nickelodeon was een van de sleutelvondsten van het onderzoek dat blijkbaar populaire nieuwe technologieën zoals het Internet geen effect hebben op de invloed van de televisie. De hoeveelheid tijd dat naar de televisie wordt gekeken is sinds het laatste onderzoek van de televisiezender in 2002 met 2 uur gestegen. Volgens Marsha Williams, senior vice-president voor onderzoek en planning bij de televisiezender, stelt dat dat resultaat de rol van de TV benadrukt als ontspanningsmiddel, 'family bonding device' en babysitter. Dit in tegenstelling tot onderzoeksgegevens uit Nederland, waar de totale tijd dat TV gekeken wordt wel degelijk afneemt. 'The Internet has blurred the lines between work and home. It's hard to turn off', zegt Williams. In de 'onthoudings-onderzoeken' bleek dat zowel ouder als kinderen de TV het meeste misten, gevolgd door internet, mobiele telefoons of andere technologie. 'They really missed the ability to kick back, unwind and relax your brain'. Gezien de rol die mobiele telefonie en internet in Nederland spelen vraag ik me af of de uitkomst hier hetzelfde zou zijn geweest. Het Amerikaanse onderzoek benadrukt de afhankelijkheid van het gezin van technologie als internet en mobiele telefonie. Ruim 98 % van de ouders gaat een keer per week online, en is gemiddeld 33,5 uur per maand online. 71 % van de kinderen gaat een keer per week online en is maandelijks gemiddeld 19 uur en 20 minuten online. Breedband-internet wordt zeer snel geadopteerd en groeit harder dan welke technologie dan ook. Ook dit ligt in Nederland, gezien de reeds zeer hoge penetratie van breedband-internet anders. Het veranderen van het gedrag daardoor, zoals Williams stelt, zal hier dus ook wat sneller gaan (of wellicht gegaan zijn). 10 dagen geen toegang hebben tot internet maakt ouders en kinderen bewust van het feit dat online zijn heel essentieel geworden is om informatie te vinden, huiswerk te maken of in contact te kunnen blijven met vrienden en kennissen. Technologie leidt tot verandering van gedrag in de thuissituatie. Dankzij het internet gelooft een kwart van de ouders dat het niet langer noodzakelijk is om correct te spellen, gedrukte woordenboeken en encyclopedieën te gebruiken of de krant te lezen. Het percentage kinderen dat dit gelooft is iets minder. Het kunnen lezen van kaarten wordt door meer dan eenvijfde van zowel ouders als kinderen als niet langer nodig gevonden. Kritisch leren denken is echter wel een belangrijk gevonden vaardigheid, want anders kan de enorme kwantiteit aan informatie niet worden beoordeeld. Dankzij de mobiele telefoons zeggen alle ondervraagden dat het niet meer nodig is om telefoonnummers te onthouden. Vaste verbindingen vindt plm. 30 % ook niet langer nodig. 25 % van de kinderen en 16 % van de ouders vindt plannen niet meer nodig, dankzij de spontaniteit van het mobieltje. MP3-spelers maken het volgens een derde van de kinderen niet langer nodig om over onbelangrijke zaken met familieleden te praten of te luisteren naar de radio. Meer dan de helft van de ouders en 45 % van de kinderen zegt dat ze niet langer CD's hoeven te kopen. Het onderzoek geeft nogal wat aanwijzingen voor de commercialisering van producten. Met name het samenvoegen van vele functionaliteiten in een apparaat in niet altijd handig. Want vooral telefoon en MP3-speler samen in een apparaat gaat in tegen de wijze waarop de individuele apparaten worden gebruikt: de ene wordt gebruikt om bereikbaar te zijn, de andere om je af te zonderen. Daar gaat Apples's iPhone dus….
