14 maart 2007

Lisa Rajchel, secretaris van de ISO/IEC Joint Technical Commission 1, heeft bericht dat ECMA-standaard 376, voor ons meer bekend als OOXML, de tweede fase van het 'snelle' standaardisatieproces in mag gaan. Dat betekent dat, als alles goed gaat, in augustus OOXML als een internationale standaard kan worden vastgesteld. Deze procedurestap is een logische stap, aangezien verschillende commentaren wel ernstige bezwaren uitten, maar zich niet tegen een snelle procedure uitspraken. Dat is een vereiste in de procedure van de ISO om een dergelijke procedure af te wijzen. Het betekent wel dat ECMA 376 deze verkorte procedure in gaat met meer commentaar dan een standaardisatievoorstel ooit kreeg. Dit commentaar gaat overigens met de standaardisatiedocumenten de tweede fase van het standaardisatieproces in. De mail van Rajchel, waarin dit bericht werd aangekondigd, gaf overigens geen datum waarop het voorstel formeel ter stemming wordt aangebracht en het zal worden verspreid onder de 157 landen die vertegenwoordigd worden in de ISO. Naar alle waarschijnlijkheid zal dat deze week gebeuren, zo zegt Stacy Leistner, PR-directeur van het American National Standards Institute (ANSI), dat de ISO in dit proces assisteert. Rajchel werkt in het dagelijkse leven ook voor ANSI.

Rajchel schreef dat ze besloten heeft OOXML de volgende dase van het traject te laten starten na advies te hebben gevraagd aan functionarissen van de International Technology Task Force. Ze merkte niet op dat het voorstel in de eerste ronde commentaar en kritiek gekregen heeft van 20 van de 30 lidstaten van JTC-1. Gebaseerd op ISO-documenten (bevattende het commentaar van ECMA op de uitgebrachte kritiek) waren er zes landen die formeel bezwaar aantekenden tegen het voorstel, en vijf anderen die ernstige bezwaren uitten tegen het voorstel in de vorm waarin het was ingebracht. En: 'For a proposed standard to be approved by the ISO, no more than one-third of JTC-1, or 10 countries, can vote against it. Meanwhile, no more than one quarter of ISO’s 157 members that cast their vote — non-JTC-1 member countries may abstain — can vote against it'. Het was dus op het randje. De meest voorkomende kritiek op de voorgestelde standaard is de overlap die bestaat tussen OOXML en ODF, die in mei 2006 als ISO-standaard is geratificeerd. Verschillende landen suggereerden een harmonisatie tussen OOXML en ODF om ze beter interoperabel te maken. Andere commentaren behelsden patentinbreuken door OOXML, de uitgebreidheid van het ECMA-voorstel en, vooral, verschillende punten die gerelateerd zijn aan de wijze waarop OOXML technisch functioneert. De reactie van ECMA op deze kritiek was afwijzend van karakter en leidde in ieder geval niet tot veranderingen in het voorstel. De ECMA (en daarachter uiteraard Microsoft) willen dus geen enkele aanpassing doen. Of dat verstandig is, is de vraag. Als het lukt dan kan Microsoft het gevaar van ODF beteugelen. OOXML heeft dan in ieder geval eenzelfde status (hoewel nog niet volledig goedgekeurd, maar dat is slechts een kwestie van tijd). Het risico van het negeren van de commentaren van de bezwaarmakende lidstaten van JTC-1 is echter groot. Het kan ook invloed hebben op de niet-leden van JTC-1, die ook een rol spelen in de uiteindelijke goedkeuring. De mogelijkheid bestaat dat verschillende landen weigeren zullen een goedkeuring te geven, niet op inhoudelijke gronden, maar op het feit dat er geen enkele moeite wordt gedaan door de ECMA om rekening te houden met de kritiek in het voorstel. En de marge is niet zo groot: 'Meanwhile, no more than one quarter of ISO’s 157 members that cast their vote — non-JTC-1 member countries may abstain — can vote against it', zoals wij hierboven schreven. Door nu geen rekening te houden met de ingebrachte commentaren, heeft ECMA de kans voorbij laten gaan om een aantal van de commentatoren tevreden te stellen. Als het die kans had gegrepen, dan was het zeker mogelijk geweest om een aantal kritieken en tegenstellingen te ondervangen, waardoor de kans op uiteindelijk succes groter was geweest. Of dit een verstandige weg is, is de vraag. In ieder geval heeft een land al aangegeven hiervan niet gediend te zijn. Zuid-Afrika liet al op 2 februari weten dat: 'South Africa is concerned about what seems to be a growing number of standards submitted under the PAS process that, although publically [sic] available, do not seem to have any measure of regional or even national consensus…As result of this, South Africa will tend to vote negatively on all future PAS submissions to JTC 1 where they have not been [vetted by an appropriate ICO committee]….This will be a change from our previous tendency to 'abstain' where we had no direct knowledge of the submission'. Slaagt ECMA echter wel dat heeft Microsoft een grote prijs binnengehaald. Dat is echter nog geen uitgemaakte zaak. Standaardisatie is van groot belang voor de beheersing van de kantoorautomatiseringsmarkt. Dat is dan ook de enige reden die voor Microsoft van belang is. Interoperabiliteit en duurzaamheid zijn mooie argumenten, maar tellen voor marktdominantie uiteraard niet mee….