30 maart 2007

De Free Software Foundation (FSF) heeft op 27 maart 2007 de derde herziene versie van de GPL uitgegeven. De GPL is een populaire open source softwarelicentie, ontwikkeld om vooral de gebruikers een stem te geven en om technische samenwerking te stimuleren door licentiehouders de vrijheid te geven software-programmeercode te veranderen, te onderzoeken, aan te passen en te verspreiden, daarbij eisend dat afgeleide software onder dezelfde licentie valt. Versie 2 van de GPL wordt door vele open source projecten gebruikt, waaronde rhet project dat zich richt op de Linux kernel. Het herzieningsproces dat leidt tot deze derde versie van de populaire licentie gaat echter niet vloeiend, omdat controverses zijn ontstaan over ideologisch georiënteerde veranderingen, die door sommigen gezien worden als vijandig tegenover commerciële open source belangen. De kritiek is dan ook niet van de lucht, vooral ten aanzien van de oplossing die is bedacht om samenwerkingen als die tussen Novell en Microsoft te dwarsbomen.

In ieder geval lost deze laatste versie van de GPL 3 een aantal problemen op die controversieel waren in de vorige versies van de licentie. Zo is het verbod op Digital Rights Management verdwenen. De huidige versie stipuleert dat 'manufacturers who include the software in consumer products must also provide installation information for the software along with the source', omdat 'devices [that] are designed to deny users access to install or run modified versions of the software inside them are fundamentally incompatible with the purpose of the GPL, which is to protect users' freedom to change the software where changes are possible'. Linus Torvalds, ontwikkelaar van de linux kernel, veroordeelde de GPL 3 eerder juist op dit punt en verklaarde toen dat Linux niet naar de GPL 3 zou overstappen. 'I'm actually pretty pleased. Not because I think it's perfect, but simply because I think it's certainly a lot better than I really expected from the previous drafts', zei hij. 'Whether it's actually a better license than the GPLv2, I'm still a bit skeptical, but at least it's now 'I'm skeptical' rather than 'Hell no!'' Naast de DRM-clausule is ook een andere bepaling, die volgens Torvalds kon leiden tot vele incompatible versies van de GPL verwijderd. 'I'm much happier with many parts of it. I think much of it reads better, and some of the worst horrors have been removed entirely'. Er zijn echter nog steeds veel niet beantwoorde vragen inzake de verandering van de licentie van de Linux kernel. Aangezien de Linux kernel-ontwikkelaars geen algemene copyright-bepaling hebben, moet iedere individuele ontwikkelaar vrijwillig akkoord gaan met de verandering van de licentie. In een blog probeert Bruce Perens, auteur van de Open Source Definition, een aantal misverstanden inzake de GPL 3 uit de wereld te helpen en beschrijft hij een proces waardoor de Linux kernel naar een nieuwe licentie kan worden gemigreerd. Volgens hem is 'what would be required for such a change would be for Torvalds (or someone else) to publish his intent to start making releases with the new license, as a legal notice. A certain number of people would object, and they would have the right to require that their contributions be removed from the new release'. Hoewel de officiële release van de GPL 3 vorige maand verwacht werd, besloot de FSF deze te vertragen na de controversiële overeenkomst tussen Microsoft en Novell, die een potentieel lek in de open source licentie aangaf. Beide bedrijven kwamen akkoord elkaar niet te vervolgen voor inbreuken op elkaars patenten. Consequentie daarvan is dat Novell open source software kan uitbrengen die inbreuk maakt op de patenten van Microsoft, maar dat alleen haar klanten daarvan gebruik kunnen maken. Op die manier wordt open source software 'minder open' als de FSF wil. Reden was dan ook om te bezien in hoeverre dit soort praktijken kon worden tegen gehouden. Dit nieuwe concept van de GPL 3 stelt nu ook dat de GPL 3 'assures that patents cannot be used to render the program non-free', en stelt in sectie 11 dat: 'You may not convey a covered work if you are a party to an arrangement with a third party that is in the business of distributing software, under which you make payment to the third party based on the extent of your activity of conveying the work, and under which the third party grants, to any of the parties who would receive the covered work from you, a patent license (a) in connection with copies of the covered work conveyed by you, and/or copies made from those, or (b) primarily for and in connection with specific products or compilations that contain the covered work, which license does not cover, prohibits the exercise of, or is conditioned on the non-exercise of any of the rights that are specifically granted to recipients of the covered work under this License[, unless you entered into that arrangement, or that patent license was granted, prior to March 28, 2007]'. De tekst tussen haken laat bestaande afspraken ongemoeid. Het is alleen de vraag wat de status is van dat stuk tekst. Het is niet duidelijk of deze formuler in de uiteindelijke tekst beschikbaar is. Dat is voor Novell uiteraard van groot belang. Als die tekst niet aanwezig is, dan kan haar software de GPL 3 nooit als licentie krijgen. Volgens de 'GPL 3 timetable zal de FSF commentaren op het concept accepteren in de eerstkomende 60 dagen. Na die periode zal de definitieve conceptversie worden gepubliceerd, waarna een laatste commentaarperiode van 30 dagen plaatsvindt. De felste kritiek kwam de afgelopen dagen van de ACT, de Association for Competitive Technology, die stelde dat deze laatste conceptversie van de GPL er op gericht was samenwerking tussen open source en proprietary softwarebedrijven te verhinderen. 'The new GPL looks more like the U.S. Tax Code. The new draft no longer just defines freedom; it is designed to punish companies and business models that Richard Stallman just doesn't like', zei Morgan Reed, uitvoerend directeur van de organisatie. 'This is essentially a poison pill for any such agreement in the future'. Nu ligt de FSF niet echt wakker van de ACT, die het als een pure lobby ziet van de proprietary software leveranciers (lees: met name Microsoft).