15 mei 2007

Open source is niet weg te denken software binnen en bedrijfsleven. Het is vaak van hoge kwaliteit en kan gratis worden gedownload van het Internet, gekopieerd en vrijelijk aangepast aan de wensen van de gebruiker. Een grote gemeenschap ontwikkelaars verbetert de software voortdurend. Microsoft beweert nu dat een van de redenen waarom open source software van zulke goede kwaliteit is, de inbreuk is op meer dan 200 van Microsoft's patenten. En zoals ieder bedreigde marktpartij: het wil royalties. Als het bedrijf zijn zin krijgt dan is open source niet langer 'gratis'. Als Microsoft zijn zin krijgt dan zal het hele ecosysteem dat Linux en andere free- en open source software (FOSS) produceerde ondermijnd worden. Microsoft stelt dat het een zaak van principe is. 'We live in a world where we honor, and support the honoring of, intellectual property', zegt Ballmer. FOSS moet 'play by the same rules as the rest of the business', zegt hij. 'What's fair is fair'. Volgens Brad Smith, juridische man van Microsoft, en Horatio Gutierrez, verantwoordelijk voor licenties, stellen dat FOSS inbreuk maakt op 235 van Microsoft's patenten. 'This is not a case of some accidental, unknowing infringement', zegt Gutierrez. 'There is an overwhelming number of patents being infringed'. Desalniettemin: de open source wereld lijkt niet echt van slag door de claims van Microsoft.

De juridische strateeg van de FOSS-wereld, Eben Moglen, leider van het Software Freedom Law Center, stelt dat software niet anders is dan een wiskundig algoritme en als zodanig niet patenteerbaar. Het feit dat Microsoft blijkbaar relevante patenten bezit maakt geen enkele indruk op hem. 'Numbers aren't where the action is', zo zegt hij. 'The action is in very tight qualitative analysis of individual situations'. Patenten kunnen op een groot aantal gronden ongeldig worden verklaard in rechtszaken. Om andere patenten kan vrij eenvoudig worden heengewerkt, 'invented around'. Anderen kunnen valide zijn, maar juist in speciale omstandigheden niet van toepassing. Moglen's positie is sterker geworden nu het Hooggerechtshof in een unanieme beslissing heeft vastgesteld dat patenten veel te makkelijk zijn verstrekt in de afgelopen decennia. Het zijn juist de softwarepatenten waarvan vele neutrale waarnemers stellen dat ze uiterst kwetsbaar zijn bij een gerechtelijke procedure. Daarbij heeft FOSS machtige bondgenoten. In 2005 bundelden zes van die bondgenoten (IBM, Sony, Philips, Novell, Red Hat en NEC) hun krachten in de Open Invention Network en brachten een portfolio aan patenten bijeen die problemen zouden geven aan bedrijven als Microsoft, die bekend staan als een bedreiging voor Linux. Dus als Microsoft bijvoorbeeld Linux-bedrijf Red Hat zou aanvallen op patentinbreuk dan zou OIN Microsoft aanspreken op patenten die door dat bedrijf worden geschonden, en eisen dat de verspreiding van Windows wordt verboden. Het is niets anders dan 'koude oorlog': de vrede wordt bewaard doordat een Armageddon dreigt – een eindeloze reeks van rechtszaken die de industrie kan vernietigen en de klant ontevreden maken. 'It's a tinderbox', zegt Moglen. 'As the commercial confrontation between [free software] and software-that's-a-product becomes more fierce, patent law's going to be the terrain on which a big piece of the war's going to be fought. Waterloo is here somewhere'. Gutierrez weigert om specifieke patenten te identificeren of uit te leggen hoe er inbreuk op wordt gemaakt. Er is een juridische grond voor om dat niet te doen: gevolg zou zijn dat er onmiddellijk allerlei bedenkingen tegen de patenten zouden worden ingebracht. Maar het is natuurlijk wel een zwaktebod, want zonder concrete gegevens wordt het een ingewikkeld verhaal. Maar ze worden wel gecategoriseerd: de Linux kernel zou 42 patenten schenden, de grafische user interfaces van Linux 65, Open Office 45, e-mail-programma's 15 en andere FOSS-programma's 68. Gezien de enorme hoeveelheid open software die beschikbaar is valt het nog alleszins mee. De patentinbreuken door Linux kunnen het ernstigst zijn. Een probleem voor Microsoft is de inning van royalties. Want bij wie moeten die worden gehaald ? Het is onmogelijk om de distributeurs daarvoor te benaderen. De eigen licentietermen van FOSS verbieden distributeurs om royalties te betalen. En hoewel er vele van die licenties zijn: Linux wordt geregeerd door de General Public Licence (GPL), die verbiedt dat distributeurs van Linux royalty-deals sluiten met patent-eigenaren. Het is niet voor niets dat de Novell-Microsoft-deal problematisch is. Moglen stelt dat een nieuwe versie van de GPL Microsoft tot Linux-distributeur zou betitelen: het bedrijf verspreidt immers coupons die in te wisselen zijn voor Novell Linux-distributies. 'So he'd write a clause saying, in effect, that if Microsoft continued to issue Novell Linux coupons after the revised GPL took effect, it would be waiving its right to bring patent suits not just against Novell customers, but against all Linux users'. In juli zal deze nieuwe versie het licht zien. Het is twijfelachtig of Microsoft werkelijk een Linux-distributeur is, maar met de nieuwe versie kan geen enkele distributeur nog een deal maken zoals Novell dat gedaan heeft. Microsoft hoopte dat deze overeenkomst met Novell een model kon zijn te gebruiken om royalties in te zamelen van andere verspreiders van FOSS. Dat lijkt met de nieuwe GPL versie 3 te mislukken. En dat betekent dat een patent Armageddon dichterbij is, al is het nog maar zeer de vraag of Microsoft het werkelijk aandurft die strijd aan te gaan. 'The only real solution that [the free-software] folks have to offer', zegt Smith. 'is that they first burn down the bridge, and then they burn down the patent system. That to me is not a goal that's likely to be achieved, and not a goal that should be achieved'. Maar als het op software-patenten aankomt dan is dat volgens Moglen exact wat dient te worden bereikt. 'The free world says that software is the embodiment of knowledge about technology, which needs to be free in the same way that mathematics is free', zo zegt hij. 'Everybody is allowed to know as much of it as he wants, regardless of whether he can pay for it, and everybody can contribute and everybody can share'. De enige weg die Microsoft dan nog open staat is om de eigen klanten directe royalties in rekening te gaan brengen. Zou Microsoft zo ver durven gaan ? 'That's not a bridge we've crossed', zegt Microsoft's Balmer, 'and not a bridge I want to cross today'. Voor het voortbestaan van Microsoft lijkt het heel verstandig als die brug ook niet wordt overschreden….. Wordt vervolgd.