25 augustus 2007
'De ophef over de Wikiscanner en de CIA die artikelen over Irak heeft aangepast, is overbodig. Het lijkt een mooi verhaal, maar het zegt helemaal niks'. Dat zegt althans Ronald Beelaard, een Nederlandse woordvoerder van Wikipedia. Dit naar aanleiding van de lancering van de Wikiscanner van Virgil Griffith. Op zijn site is het mogelijk om aanpassingen in Wikipedia te kunnen herleiden tot IP-nummers. Met hulp van de scanner ontdekte Griffith talloze aanpassingen, onder andere door de CIA, het Vaticaan, Diebold etc. etc. 'Een hoop ophef om niks', zegt Beelaard. 'Het is natuurlijk een mooi populistisch verhaal als je kunt zeggen dat de CIA in een verhaal over Irak iets heeft gewijzigd', zo heeft hij tegen Webwereld gezegd. 'Wat er gebeurd is, is dat een student als afstudeerwerk de 'backupdump' van Engelse Wikipedia heeft gedownload. Dat is een gigagroot bestand dat op een paar harde schijven past'. In dat bestand staat van een bepaalde periode van elk artikel wie er wijzigingen heeft aangebracht en wanneer. 'De wijzigingen zijn vastgelegd op gebruikersnaam of IP-adres. Dat heeft de student gekoppeld met een database met IP-nummers. En daar heeft hij een webinterface omheen gebouwd. Het resultaat is iets dat statisch is (de gegevens zijn van enige tijd geleden), dat alleen is gebaseerd op gegevens van de Engelstalige Wikipedia, en dat slechts informatie geeft over een deel van alle wijzigingen'.
Met het trekken van conclusies uit die verzameling van gegevens moet voorzichtig om worden gegaan, zegt Beelaard. De Wikiscanner weet namelijk niet welke wijzigingen gedaan zijn door geregistreerde gebruikers. Dat mag wel zo zijn, maar het ligt voor de hand dat de genoemde wijzigingen 'anoniem' waren en dat is in principe vast te stellen. En aangezien de meest gebruikte Wikipedia de Engelstalige is, waar heel veel wijzigingen anoniem worden ingevoerd, zijn de resultaten interessant. Vooral ook omdat op de Engelstalige Wikipedia een kwart miljoen aanpassingen (of meer) per dag worden ingevoerd. In vergelijking met de Nederlandse Wikipedia is dat enorm; daar zijn het er maar ongeveer 10.000 per dag. 'Dat iemand van de CIA een artikel over de Amerikaanse invasie van Irak wijzigt, is eigenlijk logisch', vindt Breeland. 'Je kan het ook andersom zien; iemand die bij een bepaald bedrijf werkt, weet waarschijnlijk ook beter hoe dingen in elkaar zitten'. Dat is een zwak argument: het gaat erom dat vast te stellen is welke wijzigingen zijn uitgevoerd en in hoeverre die wijzigingen juist zijn. 'Het verbaast me niet dat sommige bedrijven of organisaties er kennelijk er interesse in hebben om bepaalde artikelen in een bepaalde richting te duwen. Wikipedia behoort immers tot één van de tien bestbezochte sites ter wereld, maar de gemeenschap is groot genoeg om die teksten te corrigeren', zegt de Nederlandse zegsman. Uiteraard kan de community er voor zorgen dat de teksten weer worden hersteld, maar dat gebeurt lang niet altijd (de door het Vaticaan gewijzigde tekst over Gerry Adams is bijvoorbeeld na wijziging nooit aangepast). En waar Breeland volledig aan voorbij gaat is de aard van de wijzigingen en de betrouwbaarheidsaspecten van de content van Wikipedia. De meeste wijzigingen die door bedrijven als Shell (1500 wijzigingen), Philips (1250) en Unilever (1000) of door ministeries (toch ook nog zo'n 1000 per ministerie) worden aangebracht, zijn allemaal bedoeld om de waarheid wat mooier voor te stellen dan die in werkelijkheid is. En om dan te weten wat er precies is veranderd en vooral door wie is prettig om te weten. De oprichters van Wikipedia waren in ieder geval wel erg in hun nopjes met de tool. Wat Beelaard echter wel terecht constateert is dat de tool geen zin had gehad als alle redacteuren geregistreerd waren. Wellicht dat dat moet betekenen dat anonieme wijzigingen niet langer toegestaan zijn ?
