5 februari 2008

Microsoft vuurde afgelopen week het laatste salvo in de antagonistische strijd om het documentenformaat, toen het bedrijf concurrent IBM beschuldigde 'of orchestrating efforts to block ISO fast-track approval of Office Open XML (OOXML)', een bestandsformaat ontwikkeld door Microsoft voor kantoorautomatiseringssoftware. Dat laat IBM uiteraard niet op zich zitten, en het bedrijf stelt in interviews dat Microsoft strijd tegen waarlijk open standaarden. Als overheden wereldwijd IT beleid beginnen te ontwikkelen dat uitgaat van open standaarden, worden de belangen in de documentbestandenstrijd steeds groter. De trend naar open standaarden heeft velen er toe geleid te speculeren dat in ieder geval de publieke sector zich van Microsoft's producten gaat afkeren en in plaats daarvan alternatieven als Lotus Notes, Star Office of OpenOffice zal gaan gebruiken, aangezien die gebruik maken van ODF. Die visie is nogal naief. Het feit dat veel overheden open standaarden accepteren wil helemaal niet zeggen dat ze niet gaan werken met Microsoft's Office-product. Die relatie hoeft ook niet gelegd te worden. Microsoft kan ODF als native format gaan hanteren. In plaats daarvan heeft het ervoor gekozen om een door het bedrijf ontwikkeld formaat (OOXML) via de ECMA te standaardiseren. Als dat formaat nu ook door de ISO wordt geaccepteerd creeert het het (zeer misleidende) idee dat OOXML dan een open standaard is. Overigens is diezelfde ECMA er wel in geslaagd een test voor de levensduur van optische media door de ISO gestandaardiseerd te krijgen, wat het als een archiveringsmedium interessant maakt.

Een groeiend aantal critici gelooft dat Microsoft's standaard gebrekkig is, niet in overeenkomst is met bestaande standaarden en niet of nauwelijks ondersteuning van derde partijen heeft. Zij stellen dat Microsoft ODF moet accepteren in plaats van de markt van documentaire standaarden te fragmenteren met een eigen standaard. Microsoft is het niet eens met de kritiek en stelt dat OOXML nodig is 'because ODF lacks support for features that are used in Microsoft Office and cannot be adapted to provide clean backwards-compatibility with documents that are already in Microsoft's binary formats'. Dat is wellicht wel juist, maar ook veroorzaakt door het feit dat Microsoft zelf nooit bereid is geweest die 'features' in ODF in te bouwen, door te weigeren in de specificatiecommissie mee te werken. Waarschijnlijk omdat het het formaat als een bedreiging beschouwde van de eigen commerciele positie. En overigens: het niet kunnen verwerken van die binaire formaten is wel een erg zwak argument, gezien het feit dat dat in de aanpassing van de OOXML-specificatie juist als een optie wordt opgenomen en niet als een verplichting, waardoor dat OOXML ook niet in staat is die binaire formaten te verwerken ! Het hele standaardisatieproces van OOXML heeft zich ontwikkeld tot een strijd tussen IT giganten, met tegengestelde (of juist overeenkomende) commerciele belangen. Microsoft, IBM en andere partijen (zoals een Sun) zijn er van beschuldigd om politici, bestuurders en beleidsmakers te manipuleren om hun eigen belangen in het standaardisatieproces te bevoordelen. Jean Paoli, Microsoft's directeur van XML technologie, heeft over de afwijzing van OOXML in het 'snelle' standaardisatiestraject van de ISO gezegd: 'Let's be very clear. It has been fostered by a single company—IBM. If it was not for IBM, it would have been business as usual for this standard'. En Nico Tsilas, Microsoft's senior directeur van interoperabiliteit en IP beleid, 'They have made this a religious and highly political debate. IBM have asked governments to have an open-source, exclusive purchasing policy. Our competitors have targeted this one product—mandating one document format over others to harm Microsoft's profit stream'. Nogal dubieus; er is geen enkele basis voor die claims. Het ODF-formaat kan in alle software, closed of open, worden geimplementeerd, door iedereen, inclusief Microsoft. De adoptie van ODF kan alleen ten nadele van Microsoft uitpakken als het bedrijf blijft weigeren het formaat te ondersteunen. Omdat Microsoft weigert om een bestaande open standaard te ondersteunen, hoeft IBM niet als zondebok te dienen. Bob Sutor zegt in reactie op de laatste claims van Microsoft: 'IBM believes that there is a revolution occurring in the IT industry, and that smart people around the world are demanding truly open standards developed in a collaborative, democratic way for the betterment of all. If 'business as usual' means trying to foist a rushed, technically inferior and product-specific piece of work like OOXML on the IT industry, we're proud to stand with the tens of countries and thousands of individuals who are willing to fight against such bad behavior. In particular, we congratulate those countries who have already voted against OOXML in the JTC1 ballot, and the many more who we believe are now considering doing the same'. En laten we wel wezen: een bedrijf dat zijn eigen 'standaard' niet gebruikt anders dan als een importformaat heeft eigenlijk weinig recht van spreken. Want het bestandsformaat van Office 2007 lijkt in de verste verte niet op OOXML. Moet de rest van de wereld dan een standaard gaan gebruiken die eigenlijk niet meer dan een importformaat is ? Als het aan Microsoft ligt wel…. Om met een wat positiever bericht af te sluiten: de ISO heeft een test, waarmee bepaald kan worden hoelang optische media hun gegevens kunnen vasthouden, tot standaard verklaard. Hierdoor kunnen optische schijven als archiefmedia worden bestempeld. De ISO/IEC 10995-standaard is ontwikkeld door de Optical Storage Technology Association (OSTA) en de standaardiseringsorganisatie ECMA International. De standaard beschrijft de procedures voor het testen en classificeren van de periode dat DVD's hun data kunnen vasthouden. Zo wordt het voor consumenten mogelijk erachter te komen welk type schijf ze aan moeten schaffen, als ze belangrijke informatie voor langere tijd willen opslaan. En nu maar zien dat het ook werkelijk werkt…