1 maart 2008
De afgelopen week werd in Genève uitgebreid gesproken in de Ballot Resolution Meeting door 100 afgevaardigden van 32 landen over de 1100 unieke commentaren die gegeven waren door 87 Nationale Normalisatieorganen over de specificatie van OOXML, die zelf bestond uit meer dan 6000 pagina's. Het moet gezegd worden: de aanwezigen zeggen dat iedere afgevaardigde zijn of haar uiterste best heeft gedaan om een succesvol resultaat (d.w.z. een afweging van alle commentaren) te behalen. Het nieuws over de resultaten van de bijeenkomst komt (zo blijkt uit een rondgang over de verschillende websites) op heel verschillende manieren in het nieuws. Sterker gezegd: ze zijn diametraal tegengesteld. Aan de ene kant: 98,4 % van de OOXML Proposed Dispositions zijn goedgekeurd door een meerderheid van 60 %, waardoor OOXML goedgekeurd en gevalideerd is. Aan de andere kant: de OOXML Proposed Dispositions zijn overweldigend afgewezen door de delegaties, waardoor blijkt dat OOXML niet via een 'fast track' proces kan worden gestandaardiseerd. Wat moet de gewone gebruiker van office software hier nu van vinden ? Wat is nu werkelijk de uitkomst van de sessie die voor het vaststellingsproces bij ISO zo belangrijk is ? Het is de vraag of dat helemaal helder te krijgen is, want het verloop van de sessie was niet minder dan chaotisch en moet als een blamage gezien worden voor ISO en ECMA.
De afgevaardigden hadden snel in de gaten dat het onmogelijk was om alle ingebrachte commentaren te bediscussieren en de voorgestelde oplossingen daarvan te beoordelen. Op woensdag waren er plm. 30 kwesties diepgaand besproken. Ongeveer 200 voorstellen die betrekking hadden op kleinere correcties in de tekst waren eveneens aangenomen. De discussie ging steeds meer over een manier om het proces te stroomlijnen zodat er toch een conclusie kon worden bereikt in de vijf beschikbare dagen. Alle pogingen om het proces te versnellen mislukten, doordat ze slechts leiden tot een zeer geringe afname van het totale aantal voorstellen dat ter tafel lag. Op woensdag werd uiteindelijk een voorstel gedaan dat het doel van de sessie (zorgvuldig beoordelen van ieder voorstel en consesus bereiken over een oplossing) volledig terzijde schoof, maar gezien het tijdsprobleem verklaarbaar was. Het voorstel was om alle voorstellen zonder discussie in één stemronde, voor het einde van de sessie, goed te keuren. Men bereikte overeenstemming dat dit de enige oplossing was. Donderdag werden alle overblijvende voorstellen (bijna 900) in een stemronde bijeengebracht en de delegaties kregen de opdracht op vrijdag daarover een stem uit te brengen. Het is een gevaarlijke procedure: geen van de eerder geaccepteerde voorstellen was zonder veranderingen goedgekeurd. Het onderbrengen van alle niet-bediscussieerde voorstellen in een stemronde (en dus zonder veranderingen) kan resulteren in een slechter worden van OOXML, gezien het feit dat afhankelijkheden niet worden herkend en gecorrigeerd. Voor de stemming geldt vervolgens het volgende: de regels van de ISO-IEC maken alleen telling van de permanente leden (P-leden) van de standaardencommissie mogelijk (dat de voorzitter van de sessie, Alex Brown, voor het begin van de discussie alle delegaties stemrecht verschafte, dus tegen de regels in, mag opmerkelijk genoemd worden). Vervolgens worden, volgens diezelfde regels, alleen 'akkoord' of 'niet akkoord' geteld. In totaal waren er 32 stemmen, waarvan 25 P-leden. De stemverhouding van de P-leden (die volgens de regels van de ISO alleen maar geteld mogen worden) is dat er 4 'akkoord', 4 'niet akkoord', 2 stemweigeringen en 15 onthoudingen waren. De weigeraars wensten geen stem uit te brengen bij een dermate afwijkende procedure dat de kwaliteit van de voorstellen niet kon worden gegarandeerd. Bij de P-leden kan er dus uiteindelijk geen goedkeuring voor OOXML geconstateerd worden. Worden alle stemmen geteld (wat tegen de regels van de ISO is, maar wel volgens de toezegging van Brown) dan zijn er 6 'akkoord', 4 'niet akkoord', 4 weigeraars en 18 onthoudingen. Uitgaande van alle stemmen is OOXML dus wel goedgekeurd. Het is echter zeer de vraag of de toezegging van Brown overeind blijft. Een paar conclusies zijn wel mogelijk. Een ervan is in ieder geval dat de complexiteit van de OOXML-specificatie dermate is dat een 'fast track'-procedure niet gewenst is. Het kan best een goede standaard vormen, maar blijkbaar is daar meer tijd voor nodig. De tweede conclusie is dat OOXML niet voldoende is doorgelicht tijdens de sessie om een definitieve goedkeuring te wettigen. Het stemmen over niet-bediscussieerde voorstellen is ongekend en nog nooit in een procedure voorgekomen. De derde conclusie is dat gezien het voorgaande goedkeuring van OOXML door de ISO/IEC leden in de dertigdaagse stemronde eigenlijk ongewenst is. Tenminste: als de ISO/IEC de eigen regels overeind wil houden en serieus genomen wil blijven worden. Dit gezegd: de uitkomst is nog lang niet zeker. Want lang niet alle stemgerechtigden waren op de sessie aanwezig. Juichen of huilen is dan ook wel erg voorbarig….
