5 maart 2009
Terwijl de leveranciers langzamerhand kansen ruiken om geld te verdienen met open source bij de overheid, stelt het NoiV-bureau haar ambities naar beneden bij. Het NOiV Jaarcongres 2009 in Utrecht liet daar vandaag weinig twijfels over bestaan. Diverse leveranciers boden daar oplossingen aan voor open source en open standaarden. Ze gaan zelfs zo ver om hun krachten te bundelen in een nieuwe branchevereniging, die specifieke gericht is op en bedoeld voor open-sourceleveranciers. Die nieuwe vereniging moet enerzijds een tegenhanger voor ICT Office worden, terwijl anderzijds wel op samenwerking wordt gerekend. De kans dat de leveranciers in de groei van de markt worden teleurgesteld is aanzienlijk; die marktgroei lijkt voorlopig nog ver weg te blijven, al kan de huidige crisis daar nog verandering in gaan aanbrengen. Het nieuws kwam vooral bij de presentatie van het Open Source Jaarboek 2008/2009, waaruit blijkt dat het dwingende karakter van het actieprogramma alleen nog maar op de rijksoverheid van toepassing is. Gemeenten mogen hun eigen plan weer trekken. Bij de Kamerbehandeling van het actieplan in december 2007 was dat echter wel een harde toezegging. De polici vermoedden toen al dat staatssecretaris Heemskerk de decentrale overheden niet in de hand zou hebben. Ze vroegen toen om een 'Open Standaard Brigade' én een 'Meldpunt Gesloten Standaarden'. Dat werd toegezegd, maar wordt uiteindelijk niet ingelost.
'Een meldpunt gesloten standaarden, dat gaat weer zo van controleerbaarheid uit. Hoe moet je dat aanpakken zonder een soort open standaarden-politie op te richten', zo zegt Ineke Schop, programmamanager NOiV in het boek. Dat het aan de Tweede Kamer is toegezegd, tja, dat is jammer: 'Ja, maar dan ga ik een kilometerslange uitleg geven van wat wij denken dat een meer vruchtbare insteek is'. Eenzelfde redenering voor het uitblijven van ondersteuning van het ODF-formaat bij gemeenten. 'Het kost drie tot vijf jaar om zo'n fase door te groeien, dus dan val ik niet over die constatering over ODF', zegt Schop. 'Als je na drie jaar eindelijk de dossiers van de Sociale Dienst gedigitaliseerd hebt, tja, dat is de werkelijkheid waar je in zit. En dan heb je ook 80.000 andere dingen te doen die uiteindelijk de kwaliteit van je dienstverlening bepalen'. Waar Schop dan wel 'over valt' is de vraag: de opheffing van het programma waarschijnlijk. Het uitkleden het het actieplan komt niet onverwacht. NOiV heeft een gevraagd om een verhoging van het budget met 150 %. Dat is niet langer meer van toepassing. Toch bleek op de conferentie dat het niet alleen het programmabureau is dat moeilijkheden heeft met open standaarden en open source. Een presentatie van de Franse gendarmerie spiegelde een migratie van 70.000 desktops van Windows XP naar Ubuntu Linux voor. Bezoekers wezen erop dat deze overstap buitengewoon traag verloopt en een medewerker van Microsoft wist te melden dat inmiddels niet meer dan 1500 desktops daadwerkelijk overgezet zijn. De betrokken Luitenant-kolonel Xavier Guimard wilde daar niet op reageren. Een van de problemen is mijns inziens de voortdurende vermenging van open source en open standaarden, wat ook gedoemd is te mislukken. Het is beter eerst de stap te maken naar open standaarden; het is niet direct nodig om daar ook open source voor te gaan inzetten. Dat kan op een later moment altijd nog.
