12 september 2008
Hoewel we nooit zullen ontdekken hoeveel engelen er op de punt van een naald passen (een 16de eeuwse fantasie om de middeleeuwse scholastieke filosofie belachelijk te maken), is het aan Norsam Techonologies te danken dat we nu wel weten hoeveel pagina's tekst er passen op een met nikkel bekleedde siliconen schijf: tussen de 200.000 en 250.000. En in tegenstelling met andere opslagmedia (zoals tape en op plastic-gebaseerde CD's en DVD's) kunnen deze kleine en dunne metalen schijven electromagnetische straling doorstaan, extreme temperaturen verduren en zout water weerstaan, terwijl de erop geschreven gegevens veilig opgeslagen blijven, en leesbaar, volgens sommige schattingen voor een paar duizend jaar. Als je het over langdurige opslag hebt, zou dit wel eens aan de verwachtingen kunnen voldoen. De meerderheid van de computergebruikers heeft echter nog nooit gehoord van Norsam Technologies of de HD (High Density) Rosetta, de naam van de digitale duurzaamheidstechnologie. Norsam heeft de exclusieve commerciele rechten op de gebruikte technologie van gerichte ionenstralen, die door het Los Alamos National Laboratory is ontwikkeld. Norsam etst tekst en beelden op een metalen schijf van permafilm. Vanaf 1995 heeft het bedrijf met het Laboratorium samengewerkt. Afgelopen maand maakten de eerste Rosettaschijven hun entree, op een ceremonie die georganiseerd werd door de Long Now Foundation, Norsam's eerste klant en een organisatie die is opgericht ter 'creatively foster long-term thinking and responsibility in the framework of the next 10,000 years'.
'The Rosetta Project is the first prototype of a library that could last for 10,000 years … a way to store information for thousands of years', zo vertelt Laura Welcher, directeur van het project. 'The genesis of the project', zo vervolgt ze, 'was a question, or really a puzzle: How do you reliably store and transmit information so that future generations, hundreds or thousands of years from now, can learn and benefit from it ?' Papier kan, als het goed wordt beheerd, erg lang mee, maar heeft opslagproblemen, en vereist uiteraard een grote hoeveelheid ruimte. 'The obvious solution to everybody today is to just store information digitally, in bits', zo zegt Welcher. 'But there are lots of problems with that, from the kind of format to the material. A lot of the electronic media that we have, if you put it in a magnetic field, it erases. And plastic CDs and DVDs degrade over time. Then you have the problem of obsolescence of format. There are proprietary formats and programs that people are creating documents in, and some of those are no longer accessible today — like if you tried to open up early versions of Microsoft Word documents, you can't do it, because those formats are no longer supported'. De enige oplossing die de stichting zag was een uitvinding van het Los Alamos Natinal Laboratory, gecommercialiseerd door Norsam. 'Unlike other storage technologies, the Los Alamos/Norsam solution was analog and involved using focused ion beams to permanently etch data (tens of thousands of pages of text and drawings) onto small, thin nickel-plated silicon disks', zo zegt Welcher.Nu tien jaar nadat de stichting voor die technologie koos liggen er de Rosetta-schijven, vijf ronde metalen schijven van permafilm, met een doorsnede van drie inch, waarop de eerste twee hoofdstukken van Genesis zijn geplaatst, vertaald in 1500 talen, 13.500 pagina's in totaliteit. Dit project heeft er toe geleid dat er veel organisaties zijn die serieus naar de HD-Rosetta technologie voor langdurige archiefopslag kijken. 'Interest has picked up dramatically, mostly due to Long Now', zegt John Bishop, oprichter en President van Norsam. 'And thanks to that partnership, Norsam was able to work out some kinks in the technology'. Maar het is nog niet echt kostenvriendelijk, ook al zal de technologie 'transcend technology obsolescence', zoals Bishop en Welcher het noemen, en 'all you need to read the data etched on the disks is a 750-power optical microscope'. De vijf Long Now Rosetta schijven (de prototypes) bijvoorbeeld kosten elk $ 25.000. 'That's', zo verklaart Bishoip, 'in large part due to the eight years of research and effort and people hours required to find and organize over 1,000 translations of Genesis, design the project/disk, and the ion beam technology advancing to the point where Norsam could fit all the Rosetta Project data onto a single master disk and then duplicate that master to create five identical three-inch round disks'. Een volgend project zal zeker niet zo lang duren en ook niet zo kostbaar zijn, zo telt Bishop. 'Customers work with Norsam to decide what and how much information they want stored and how — either on a low-density disk (that can store about the same amount of information as you would on microfilm or microfiche) or on a two-inch high density disk, which can fit between 1,000 and 100,000 pages of text. Norsam then creates a master, writing the data onto the disk using focused ion beams, which costs around twenty cents a page, and duplicates the material from the master onto metal disks using a patent-pending process. The more copies you want, the greater the economies of scale'. Uiteindelijk moeten instellingen Rosetta schijven kunnen maken en verspreiden, 'with magnifiers, so you could easily read the information contained on them'. Welcher gelooft dat voor organisaties die een hoofdtaak hebben in het beheren van 'documents that we treasure and inform our civilization [like the Library of Congress], they should absolutely think about this now'.
