31 juli 2009

Om innovatie via het internet te kunnen stimuleren zullen we eerst de sociale netwerken moeten afbreken die het Web mogelijk heeft gemaakt. 'Previous research has shown that certain patterns of social interaction make radical innovation more likely. Bold ideas are typically incompletely formed when first conceived and easily shot down by criticism. Hence, they emerge more readily in communities in which individuals work mostly in small and relatively isolated groups, giving their ideas time and space to mature. The problem', zegt sociale wetenschapper Viktor Mayer-Schönberger van de National University of Singapore, 'is that today's software developers work in social networks in which everyone is closely linked to everyone else. The over-abundance of connections through which information travels reduces diversity and keeps radical ideas from taking hold', zo stelt hij. En, zo schrijft hij in Schience (dl 325, p 396), 'This could be done, for example, if funding agencies ensured that research projects were carried out by many small, competing groups over longer periods. To enable innovation it may be necessary to reduce the number of social ties between coders'.

Dat idee is niet nieuw, maar wordt nu voor de eerste keer toegepast op onze digitale media. In de jaren '70 omschreef Irving Janis het in 'Victims of Groupthink' als een 'deterioration of mental efficiency, reality testing and moral judgment that results from in-group pressures'. Sociale netwerken kunnen verstikkend werken omdat de massa in het delen van opinies in een 'groupthink'-situatie terecht kan komen. Open-source software bijvoorbeeld wordt slechts zelden fundamenteel veranderd. Janis' Groupthink-hypothese kent acht kenmerken; laten we eens zien in hoeverre deze van toepassing kunnen zijn op de sociale netwerken. 

• 'Invulnerability. Members of the group are so overly optimistic that they are willing to take extraordinary risks and unwilling to heed signs of danger'. Ondersteuning door de massa kan leiden tot overschatting van mogelijkheden. Is de toegang tot Twitter en de algehele ondersteuning door Westerse Twitteraars misschien een reden voor het lang doorgaan van de onrust in Teheran en de daarop volgende radicale onderdrukking ?
• 'Rationale. They rationalize away negative feedback and warnings that might otherwise cause the group to change course'. Elke vraag heeft een antwoord en Google en Twitter bieden die 'on the fly'. Zijn we nog nieuwsgierig naar andere antwoorden dan de eerste resultaten ? Negatieve reacties worden weggehoond op platformen. 
• 'Morality. So convinced that they are on the right side of the issue, they ignore the ethical or moral consequences of their decisions'. De afstand naar de sociale contacten wordt groter, het is makkelijker om beslissingen te nemen zonder rekening te houden met de ander, zonder medelijden of empathie. Als de verbinding is verbroken wordt men toch niet geconfronteerd met de gevolgen. In 'real life' moeten dan pas de problemen met kwade, teleurgestelde of geirriteerde 'vrienden' worden opgelost. 
• 'Stereotypes. The group sees opponents as so evil, weak or stupid that they are not worth negotiating'. Zwart-wit interpretaties van feiten en het negeren van nuances in interpretaties of analyses. Als meningen eenmaal zijn uitgesproken in 140 karakters of minder wordt het moeilijker om ze te herroepen. Degenen die het wel doen kunnen juist als minder betrouwbaar worden beschouwd. 
• 'Pressure. Any member of the group who expresses doubts about any of the group's shared illusions is pressured to keep silent'. 
• 'Self-censorship. Members of the group avoid deviating from the group consensus, and even suppress doubts in their own minds'. Als de groep veel persoonlijke informatie deelt, doen nieuwe leden daar aan mee, ook al zouden ze dat in 'real life'-situaties nooit doen. 
• 'Unanimity. Members share an illusion of unanimity, in part because those who have doubts keep them to themselves'. Wat belangrijk is voor anderen, blijkt digitaal ook belangrijk voor ons. Hoe makkelijk is het in Twitter om met de algemene trend mee te gaan. 
• 'Mindguards. Members sometimes appoint themselves as mindguards to protect their leaders and fellow members from doubts about their decisions'. Wat denken we van de 'cyber bullies', 'those that will defend a cause vehemently to the point of suppressing the thoughts of anyone else who might disagree. Think about all the 'experts' you have uncovered on social networks that are held in high-esteem because they have a legion of followers. One defends these 'superstars' because they are believed to have all the answers. Otherwise, why would so many people be following them? We learn to not question their authority'.

Sociale Media zijn en blijven 'ideale' omgevingen; ze zijn uiterst nuttig en maken het mogelijk sociale contacten te onderhouden op manieren die in het verleden ongekend waren. Maar het kan geen kwaad om eens een stap terug te doen en na te denken over de bovenstaande 'groupthink'-karalteristieken. Een gewaarschuwd mens telt voor twee !