5 maart 2010
Een internettap lijkt op een telefoontap. 'Als je een telefoontap plaatst, krijgt de behoeftesteller ook niet een bepaald aantal woorden door, die krijgt het hele gesprek, zegt Alex Bik, voorzitter van de stichting Nationale Beheersorganisatie Internet Providers (NBIP). De stichting verzorgt internettaps voor 79 kleine en grotere providers', die zelf niet de middelen hebben om internettaps te plaatsen. Bij een internettap komt al het verkeer dat over de lijn gaat naar de provider terecht bij het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD), de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdient (AIVD) of de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD). Dit is inclusief VOIP-gesprekken, zodat de overheid internettelefonie kan monitoren. De internetverbinding wordt één op één doorgesluisd. Daarnaast bestaat er nog wel een e-mailtap, waarbij alleen het mailverkeer wordt getapt. Verschillende VOIP-diensten versleutelen de gegevens van de telefoongesprekken. De encryptie is vaak zo sterk dat die heel lastig te kraken valt. 'Je kunt natuurlijk niet direct de inhoud van het gesprek beoordelen. Maar je kan wel zien waar die packets heengaan'. In het geval van Skype is dat niet aan de orde; die dienst gebruikt naast encryptie ook peer-to-peer, waardoor de gesprekken via andere Skype-gebruikers lopen.
De analyse van packet-bestemming is wel aan de orde voor versleutelde e-mailberichten en chatgesprekken. Tenzij daarvoor gebruik wordt gemaakt van een Hotmail- of Gmail-adres, waarbij de verbinding met die webdienst is beveiligd met SSL-encryptie (secure sockets layer). De overheid kan taps plaatsen op IP-adressen of op adresniveau. Dat laatste gebeurt als het IP-adres niet bekend is. Dan wordt al het verkeer getapt. Het is de wettelijke verplichting van de provider om alle gegevens door te zetten naar de overheid. Alle verkeer van iedereen die gebruik maakt van de computer of een bepaald IP-adres, afhankelijk van de soort tap, wordt doorgesluisd naar de overheid. Ook dit is vergelijkbaar met telefoontaps; iedereen die dat toestel gebruikt, of belt naar het telefoonnummer van de getapte telefoon, wordt afgeluisterd. Het aantal taps neemt explosief toe. Minister Ernst Hirsch Ballin heeft beloofd om het aantal internettaps te monitoren vanaf januari dit jaar. Volgens hem was het eerder onmogelijk om hier cijfers over bekend te maken. Voor sommige partijen moet het tappen worden opgevoerd.Volgens de VVD ligt de toekomst bij het internet. En omdat de criminelen online gaan, moet Justitie juist meer investeren in internettaps en datasurveillance. De VVD maakt zich geen zorgen over snel stijgende hoeveelheid internettaps in Nederland. In tegendeel, de overheid moet juist meer mankracht en technologie hiervoor gaan inzetten, vindt VVD-Kamerlid Fred Teeven. De SP en Groen Links maken zich hierover ernstige zorgen. Volgens de beide partijen schenden veel taps de privacy van niet-verdachten. Teeven kan zich wel vinden in deze ontwikkeling richting internetopsporing. 'Ik realiseer me dat strafbare feiten andere vormen aan het aannemen zijn in deze tijd. Daar hoort dus bij dat je tot andere vormen van opsporing overgaat. Het wordt niet altijd meer via de telefoon gemeld maar ook bijvoorbeeld via Skype, dus daar moeten de opsporingsmethoden aan worden aangepast', aldus Teeven. 'Dit is een ontwikkeling die je niet kunt stoppen'. De VVD-politicus maakt zich eerder zorgen dat er niet voldoende wordt geïnvesteerd in dergelijke methoden. 'Er is onvoldoende capaciteit om dit soort taps uit te voeren. Het schijnt een stuk ingewikkelder te zijn dan telefoontaps', vult Teeven's woordvoerster aan. 'Privacy mag geen schuilplaats zijn voor criminelen'. VVD staat overigens nog pal achter de motie die samen met SP en GroenLinks heeft ingediend om ook tapcijfers van de geheime diensten AIVD en MIVD te openbaren. Volgens het CDA doet dit afbreuk aan de staatsveiligheid, maar dat vindt Teeven onzin. 'Door het geven van kwantitatieve informatie komt de staatsveiligheid niet in gevaar'.
