24 maart 2010
China vertrekt uit China, tenminste: het verplaatst de zoekmachineservers naar HongKong en kan daarom (zo zegt het bedrijf althans) stoppen met de zelfcensuur. De beslissing van Google om zijn Chinese zoekresultaten niet meer te censureren is 'totaal verkeerd'. Het Amerikaanse internetbedrijf heeft daarmee een schriftelijke belofte aan China verbroken. Dit zeiden de autoriteiten in Peking in een reactie op het besluit van Google om zijn internetzoekmachine te verplaatsen. Daarmee kan het naar eigen zeggen stoppen met het censureren van de resultaten van de zoekmachine. Google liet twee maanden geleden al weten een vertrek uit China te overwegen. De internetgigant stelde toen dat Chinese mensenrechtenactivisten het slachtoffer waren geworden van aanvallen van hackers op hun Gmail-adressen. Het vermoeden bestond dat de aanvallen vanuit China waren georganiseerd. Het bedrijf heeft echter nooit gewezen naar de Chinese overheid.
De afgelopen weken werd duidelijk dat Google actie zou ondernemen, maar de onderneming toverde maandag met de verplaatsing van de zoekmachine toch nog een verrassing uit de hoge hoed. Google verklaarde dat het aanbieden van zoekresultaten aan Chinese internetgebruikers vanuit Hongkong 'volledig legaal' is. Volgens Google kon er met de Chinese autoriteiten niet worden onderhandeld over de censuur, die het bedrijf moest toepassen op de zoekresultaten. De onderneming is met onmiddellijke ingang gestopt met de zelfcensuur. Het verkeer naar google.cn wordt nu geleid naar google.com.hk. Als een voormalige kolonie van Groot-Brittannië geniet Hongkong meer vrijheden dan andere delen van China. Het internet wordt er bijvoorbeeld niet gecensureerd. Human Rights Watch reageerde verheugd. De mensenrechtenorganisatie sprak van 'een krachtige stap' die de vrijheid van expressie en informatie steunt. Google vertrekt niet geheel uit China. Een verkoopteam blijft actief om advertenties te werven voor Chinese gebruikers in andere landen. Ook houdt het bedrijf in China zijn onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten. Google zei zich ervan bewust te zijn dat de Chinese overheid op elk moment de toegang tot zijn sites kan blokkeren. De onderneming zal elke vorm van censuur die de Chinese autoriteiten er op toepassen naar buiten brengen. China vertegenwoordigt maar een kleine inkomstenbron voor Google, maar de markt biedt enorm veel potentie. Sinds januari 2006 is de onderneming er actief met een zoekmachine. In marktaandeel legde ze het tot dusver af tegen de lokale zoekmachine Baidu. Het dagblad China Daily zei dat Google een politieke agenda voert. 'Zaken zijn zaken, maar als er politieke trucjes bij komen kijken, zal aan het zakendoen snel een einde komen', zo schreef de krant. Het internet in China is, ondanks de strenge controle, het meest ongeorganiseerde deel van het streng gereguleerde Chinese medialandschap. De staatsmedia schreven dat China geen problemen zal ondervinden als Google besluit te vertrekken uit China. 'Het doek valt voor Google, maar in de snelgroeiende zoekmarkt van China met ruim 350 miljoen gebruikers, is een fantastisch toneelstuk pas net begonnen. Niemand kan het zich veroorloven dit te missen', aldus de Engelstalige krant Global Times. En dat lijkt waar. Anderzijds zou ieder zoekbedrijf dat aan zelfcensuur moet doen om de politieke doeleinden van een overheid te realiseren, zoveel zelfrespect en principes moeten hebben om in dat deel van de wereld niet te willen opereren. Maar waarschijnlijk ben ik nu over-principieel….
