15 september 2010
Burgerrechtenorganisaties, wetenschappers en bloggers hebben minister Hirsch Ballin van Justitie opgeroepen om een recent wetsvoorstel over cybercrime te herzien. De pers- en internetvrijheid zouden in het geding zijn. Negentien organisaties, waaronder Bits of Freedom, de Nederlandse Vereniging van Journalisten en Privacy First, hebben de brief ondertekend, naast onder andere strafjurist Ybo Buruma, weblogger Bert Brussen en de websites Flabber en FOK. De briefschrijvers zijn bezorgd over een in juli aangekondigde wetswijziging, waarmee demissionair minister Hirsch Ballin van Justitie computercriminaliteit beter wil kunnen aanpakken. De vernieuwde wetgeving zou het publiceren van niet-openbare data strafbaar maken, zelfs als deze op een legale manier in handen is gekregen, evenals het doorplaatsen van ‘gestolen’ gegevens. Ook zou het wettelijke verbod op het afluisteren en opnemen van vertrouwelijke gesprekken worden verruimd en krijgen officieren van justitie de bevoegdheid om gegevens van het internet te laten verwijderen.
Waar de ondertekenaars van de brandbrief zich echter zorgen over maken, is dat het Openbaar Ministerie zonder tussenkomst van de rechter websites en diensten zou kunnen blokkeren. ‘Het schrappen van de voorafgaande toetsing door een rechter-commissaris is een vergaande, niet-noodzakelijke inperking van de communicatievrijheid, zo luidt het in de brief. Op dit moment moet de rechter-commissaris toestemming geven voor het verwijderen van informatie, maar bij invoering van de nieuwe wet zou dat niet meer hoeven. De bezorgde briefschrijvers willen ook dat de minister afziet van het uitbreiden van het verbod op het opnemen van eigen vertrouwelijke gesprekken. Dat is al verboden voor andermans vertrouwelijke gesprekken. In de nieuwe wet zouden geen van beide mogen, maar volgens de ondertekenaars kan er een publiek belang zijn bij het opnemen van dergelijke gesprekken. Hetzelfde geldt voor een verbod op het publiceren van niet-openbare gegevens, aldus de brief. Met dergelijke publicaties kan zelfs een ‘zwaarwegend publiek belang’ worden gediend, zoals bij de bouwfraude in Nederland. Deze grootschalige fraude werd naar buiten gebracht door een klokkenluider, die niet-openbare gegevens toch publiceerde. Een verbod op publicatie van die gegevens kan klokkenluiders, maar ook journalisten, ervan weerhouden dergelijke informatie naar buiten te brengen, denken de briefschrijvers. De publicatie van naaktfoto’s van presentatrice Manon Thomas, in 2007, zou voor de overheid de voornaamste aanleiding zijn geweest om de wetgeving aan te scherpen. Een buurman van de actrice had de foto’s via een onbeveiligd wifi-netwerk gestolen en werd daarvoor ook bestraft, maar de verspreiders van de foto’s, zoals weblog GeenStijl, konden niet worden aangepakt. Op dit moment loopt er nog een internetconsultatie over het voorstel, waarna het nog langs de Eerste en Tweede Kamer moet. Tegen die tijd is er hoogstwaarschijnlijk al een nieuw kabinet, dat nog van de wet kan afzien.
