21 februari 2011
Politie en justitie mogen niet zomaar de IP-adressen van bezoekers van journalistieke websites opvragen. Dat heeft minister Opstelten (Veiligheid en Justitie) geantwoord op vragen van de VVD in de Tweede Kamer. Opsporingsdiensten moeten alle belangen, ook de journalistieke, afwegen voor zij gegevens opeisen. ‘Een verzoek tot vrijwillige verstrekking behoort niet tot de mogelijkheden’, aldus de bewindsman. Aanleiding voor de vragen van de twee VVD-Kamerleden Jeanine Hennis-Plasschaert en Ard van der Steur was een artikel in Webwereld van 7 januari, onder de kop Politie bluft om IP-adressen bezoekers te krijgen, over druk die de politie uitoefent op journalistieke websites, waaronder Crimesite.nl en webpagina’s van regionale omroepen. Onder meer Crimesite weigerde dergelijke gegevens te verstrekken. Justitie mag gegevens als IP-adressen pas vorderen als de belangen van de bezoeker van de site, van de site zelf en het opsporingsbelang tegen elkaar zijn afgewogen. Alleen wanneer het belang van de opsporing zwaarder weegt, mogen IP-adressen worden opgeëist. In het geval van Crimesite had justitie ten onrechte niet stilgestaan bij de vraag of de website een journalistieke was, of er sprake was van bronbescherming en of het vorderen van deze gegevens het publieke debat of de vrije nieuwsgaring zou belemmeren. De eis van justitie is later dan ook ingetrokken.
Om meer duidelijkheid te krijgen over deze vragen, komt de top van het Openbaar Ministerie (OM), het college van procureurs-generaal, dit voorjaar met een nieuwe aanwijzing voor de toepassing van dwangmiddelen tegen journalisten, aldus Opstelten. Aanleiding van het verhaal was het feit dat de Amsterdamse recherche en het Openbaar Ministerie dreigden de hoofdredacteur van Crimesite op te pakken, omdat hij een vordering om IP-nummers van bezoekers van de website te verstrekken negeerde. De weigering vloeide voort uit het feit dat Crimesite ‘een journalistieke website’ is en zich beriep ‘op ons verschoningsrecht’. Het Openbaar Ministerie besloot vervolgens geen verdere actie te ondernemen. Een rechercheur van het team Amsterdamse Beroepscriminelen van de Amsterdamse Dienst Regionale Recherche (ABC-DRR) belde op 17 november de redactie van Crimesite met de vraag of hij even IP-nummers kon ontvangen van twee bezoekers. Het was de eerste keer sinds Crimesite in oktober met een nieuwe redactie is begonnen dat een dergelijke verzoek binnenkomt. Na de mededeling dat Crimesite niet van plan was aan dit verzoek gehoor te geven, reageerde de rechercheur streng. Crimesite moest wel begrijpen dat hij niet zomaar even een vraag stelde. Er is sprake van een Vordering. Anders zou hij met deze vordering naar ‘zijn’ officier van justitie gaan. En als er dan nog geen IP-nummers worden gegeven zou de officier van justitie aan de rechercheur opdracht geven om ‘heren’ van Crimesite te ‘zoeken’ en ‘aan te houden’. Dat is dus ongeoorloofd, en terecht.
