Met Bitcoin kan online betaald worden voor goederen en diensten zonder dat banken de betalingen kunnen blokkeren, zonder dat overheden belasting kunnen heffen, en zonder dat politiediensten de gebruikers kunnen opsporen.
Alle huidige geldsystemen (die op en via Internet worden gebruikt) hebben een ‘probleem’: ze zijn in handen van één partij, met alle gevolgen van dien. PayPal bevroor eind vorig jaar bijvoorbeeld de rekening van Wikileaks. De aanval op PayPal door Anonymous legde het geldverkeer via PayPal nog niet plat, maar aangezien de servers van het bedrijf een ‘single point of failure’ zijn voor de PayPal-dienst, bestaat de mogelijkheid dat het ooit lukt om de dienst lam te leggen.
Bovendien kunnen rechtbanken altijd bij PayPal aankloppen om een transactiegeschiedenis op te vragen als er vermoedens zijn van een misdrijf. Dit alles is nog los van de macht van centrale banken, die op eigen houtje geld bij kunnen drukken om inflatie te creëren. De Amerikaanse centrale bank grijpt graag naar deze mogelijkheid.
Om die redenen heeft Satoshi Nakamoto (over wie niets bekend is Bitcoin ontwikkeld. Een bitcoin is digitaal geld dat niet door een centrale bank uitgegeven wordt en niet door een centrale betaaldienst uitgebaat wordt. Het werkt op een peer-to-peer manier, en de echtheid van bitcoins wordt gegarandeerd door cryptografie. Wie Bitcoin wil gebruiken, draait een programma dat laat zien hoeveel bitcoins er op de ‘rekening’ staan en welke transacties zijn uitgevoerd.
Een Bitcoin-client communiceert peer-to-peer met andere Bitcoin-clients om transacties uit te voeren en de echtheid van deze transacties te controleren. Twee keer uitgeven van een bitcoin kan niet. Over het hele peer-to-peer netwerk van clients is een gedistribueerde databank verdeeld, met de volledige geschiedenis van alle Bitcoin-transacties. Overigens bleek onlangs dat bitcoins wel degelijk gestolen kunnen worden.
De Bitcoin-software is zo geschreven dat om de tien minuten nieuwe bitcoins gegenereerd worden. Ze worden vervolgens willekeurig toegekend aan iemand die de Bitcoin-software met de optie ‘generate coins’ draait. Dit wordt ook wel eens het ‘ontginnen’ van bitcoins genoemd. De waarschijnlijkheid van de toekenning is evenredig met de computerkracht die aangeboden wordt, want de software moet een cryptografisch probleem oplossen om de bitcoins te krijgen. Wie dat lukt krijgt de nieuw gegenereerde bitcoins. Daarnaast ondertekent die client ook een aantal transacties om te verzekeren dat zij correct zijn.
Het systeem is zo geprogrammeerd dat er nooit meer dan 21 miljoen bitcoins in omloop zijn. Over de economische principes achter Bitcoin en de mogelijke scenario’s is heel wat discussie. Volgens interneteconomist Adam Cohen is Bitcoin een piramidespel, waarbij alleen de ‘early adopters’ kunnen winnen en een inherent instabiele munteenheid. Verder zijn er wat technische kantekeningen te maken bij de veiligheid van Bitcoin. Volgens de Delftse onderzoeker Victor Grishchenko heeft het Bitcoin-systeem een verkeerde asymmetrie: de ‘eerlijke’ gebruikers moeten met hun Bitcoin-client veel meer computerkracht doneren om het systeem in stand te houden dan een aanvaller moet doen om vals geld in het systeem te injecteren. De Canadese programmeur Avery Pennarun bekritiseert het feit dat de cryptografische principes van Bitcoin geen onafhankelijke peer review gekregen hebben.
Eén van de eigenschappen van Bitcoin is dat het volledig anonieme financiële transacties mogelijk maakt. Met Bitcoin kan een hele schaduweconomie gecreërd worden, die zich volledig onttrekt aan de controle door overheden en banken. Omdat de databank van bitcoins gedistribueerd is, is anonimiteit echter relatief: iedereen kan zien welke transacties er met een bepaald Bitcoin-adres uitgevoerd zijn.
Er gaan stemmen op om Bitcoin te verbieden. Het handhaven van zo’n verbod is door het gedistribueerde karakter van Bitcoin onmogelijk. Het systeem wordt wel actief tegengewerkt. Zo heeft Apple een Bitcoin-app voor de iPhone geweigerd in zijn App Store, omdat het met ‘intermediair geld’ werkt. PayPal heeft een dienst bevroren, die het mogelijk maakte om bitcoins te kopen.
Voorlopig is de Bitcoin-economie nog klein. Een bitcoin (1 BTC) is momenteel rond de 14 euro waard, en deze waarde is de laatste maanden al extreem gestegen. Omdat Bitcoin nog vrij nieuw is, schommelt de waarde echter nog hevig, onder andere door speculanten. Voor aankopen bij de supermarkt is Bitcoin te omslachtig, maar voor privacygevoelige aankopen zou het een populaire oplossing kunnen worden. Klik hier voor een video over de werking van Bitcoins.
