Eurocommissaris Viviane Reding gaat mogelijk eind januari met voorstellen komen om de persoonlijke gegevens van Europese burgers uit de graaiende handen te houden van de Amerikanen.
Reding, verantwoordelijk voor justitie, grondrechten en burgerschap, wil over een maand komen met een herziening van de Richtlijn gegevensbescherming uit 1995. Deze Data Protection Directive staat rechtstreeks tegenover de Patriot Act. Die wet schrijft voor dat Amerikaanse bedrijven data moeten overdragen aan de Amerikaanse regering als die daar om vraagt, ongeacht waar die data opgeslagen zijn. Daarbij mag zo’n bedrijf daarover niets zeggen tegen de eigenaar van die data.
De kwestie speelt vooral bij aanbieders van cloud-oplossingen, zoals Microsoft en Google. De Tweede Kamer heeft naar aanleiding hierover al vragen gesteld aan de ministers Opstelten en Donner. De laatste heeft de Tweede Kamer nu opnieuw een brief geschreven.
In zijn laatste brief gaat Donner nog eens in op de suggestie van Tweede Kamerleden Elissen (PVV), Schouw (D66) en Van der Steur (VVD) om bedrijven die zeggen zich aan de Patriot Act te houden uit te sluiten van deelname aan openbare aanbestedingen door het Rijk. Volgens Donner kan dat niet vanwege Europese wetgeving.
Maar, zo schrijft de minister, de komende herziening van de Data Protection Directive zou ‘ ‘mogelijk voorstellen bevatten die aanzetten voor een oplossing in dit jurisdictieconflict’. Donner zegt de Tweede Kamer toe dat hij na publicatie en behandeling van die voorstellen van Reding terugkomt op het onderwerp van de moties over de Patriot Act.
De Patriot Act heeft Microsoft inmiddels al één grote klant gekost, het Engelse bedrijf BAE dat onder meer defensieve systemen maakt voor diverse (Europese) krijgsmachten. Ook is het bedrijf betrokken bij het Europese vliegtuigconsortium Airbus. Voor het bedrijf zou het rampzalig zijn als de Amerikanen de hand weten te leggen op gevoelige informatie.
Donner heeft al eerder gezegd dat hij het een kwestie vindt waarin de Europese Commissie er samen met de Amerikaanse regering uit moeten komen. Woordvoerder Mina Andreeva zegt namens Reding dat er inderdaad verdere regelgeving komt in de nieuwe Data Protection Directive. Daarnaast wijst ze erop dat Reding al enige gesprekken heeft gehad met de Amerikanen, ‘waaronder met General Attorney Eric Holder en Home Secretary Janet Napolitano’.
In die gesprekken is onder meer naar voren gekomen dat de Amerikanen bij een beroep op de Patriot Act eerst naar de regering of de opsporingsdiensten van het betreffende land zouden moeten stappen in plaats van direct naar het bedrijf die de data beheert. Niettemin zal in de nieuwe richtlijnen een passage opgenomen worden bedoeld om die afspraken op papier dicht te timmeren. Ook buiten de Patriot Act zoeken EU en VS naar consensus in het beschermen, maar ook uitwisselen van data, zegt Andreeva. Dat uitwisselen zou alleen moeten gebeuren om criminaliteit te bestrijden, voegt ze eraan toe.