De Auteurswet beschermt straks alleen nog geschriften waaraan een creatieve prestatie van de maker ten grondslag ligt. Dit blijkt uit een ontwerp-wetsvoorstel van staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie dat voor internetconsultatie is openbaar gemaakt. Het voorstel is onderdeel van de modernisering van het auteursrecht die in het regeerakkoord is aangekondigd.
Met het wetsvoorstel wordt de zogeheten geschriftenbescherming voor werken zonder oorspronkelijk karakter of persoonlijk stempel van de maker afgeschaft. Nu kunnen bijvoorbeeld telefoongidsen, catalogi, dienstregelingen, theaterprogramma’s en gebruiksaanwijzingen onder de geschriftenbescherming vallen. Informatie daaruit mag dan niet letterlijk worden overgenomen.
Het kabinet wil met de modernisering van het auteursrecht ruimte bieden voor creativiteit en innovatie. Daarvoor is belangrijk dat alleen nog creatieve prestaties worden beschermd. De bescherming van niet-oorspronkelijke geschriften die geen creatieve prestatie vormen is meer mededingingsrechtelijk dan auteursrechtelijk van aard. Zij wordt voornamelijk gebruikt door drukkers, uitgevers of fabrikanten als wapen tegen het profiteren van gedane investeringen of om producten buiten de Nederlandse markt te houden. ‘Het auteursrecht, en dus de Auteurswet is voor deze bescherming niet de aangewezen plaats, het civiele recht biedt er al mogelijkheden voor’, aldus Teeven, die vindt dat feitelijke informatie in beginsel zo toegankelijk en uitwisselbaar mogelijk moet zijn.
Daarnaast brengt afschaffing van de geschriftenbescherming meer duidelijkheid. In de rechtspraktijk kan onduidelijkheid bestaan over de reikwijdte van de regeling. Daaraan komt nu een einde. Ook voor de consument kan de afschaffing voordelig uitpakken: zij werkt mogelijk concurrentiebevorderend. Daardoor zullen de prijzen dalen.
Het voorstel kan vergaande gevolgen hebben. Vooral voor de tv-omroepen, die nu nog een monopolie hebben op programmagegevens. Zo werd de Telegraaf vorig jaar door de rechter terug gefloten toen het een eigen tv-gids publiceerde. Zonder geschriftenbescherming hebben de omroepen geen poot meer om op te staan. De maatregel kan dan ook de concurrentie bevorderen, hoopt het kabinet. Het zou bovendien goed zijn voor bijvoorbeeld vergelijkingssites en andere online informatiemakelaars.
Volgens auteursrechtspecialist en advocaat Arnout Groen is de afschaffing van de geschriftenbescherming dan ook een belangrijke ontwikkeling. Wel is het een logische stap, omdat de geschriftenbescherming een ‘uniek Nederlands fenomeen’ is. Geen enkel ander Europees land heeft dit namelijk. Het afschaffen is dus goed voor de uniforme Europese markt en de Nederlandse economie, omdat de uitzondering dan niet langer geldt.
Belanghebbenden kunnen zich nog tot 11 april uitlaten over het wetsvoorstel in een internetconsultatie. Groen verwacht dat vooral de omroepen zich met hand en tand zullen verzetten.
