12 maart 2009

Onderzoek door een Britse denktank stelt dat best redenen te bedenken zijn om te veronderstellen dat radicalen jongeren ronselen via internet. Het probleem alleen is dat het moeilijk of niet te bewijzen is, dat het ook moeilijk aantoonbaar is en dat in ieder geval de gekozen technische strategie zinloos is. De plannen de in verschillende lidstaten van de EG worden overwogen om radicale sites te blokkeren zijn ineffectief en zinloos. Een recent rapport van het International Center for the Study of Radicalization and Political Violence geeft aan dat er nauwelijks aanwijzingen zijn voor het bij politici te vinden geloof dat internet een belangrijke rol speelt bij de radicalisering van jonge moslims. Extremistische websites preken volgens het rapport hoofdzakelijk voor eigen parochie. Bovendien geven de onderzoekers aan dat filteren en blokkeren van radicale websites niet echt zinvol is: het houdt mogelijk statische content tegen, maar kan geen invloed hebben op het dynamische deel van het Internet, zoals instant messaging, sociale netwerken of virtuele werelden. Of zoals de samenvatting van het rapport stelt: ‘this report shows that any strategy that relies on reducing the availability of content alone is bound to be crude, expensive and counterproductive. Radicalisation is largely a real-world phenomenon that cannot be dealt with simply by pulling the plug’. Volgens Countering Online Radicalisation: ‘self-radicalisation and self-recruitment via the internet with little or no relation to the outside world rarely happens, and there is no reason to suppose that this situation will change in the near future’. De studie lijkt een nieuwe indicatie te zijn dat de eind 2007 in gang gezette en door Nederland gesteunde Europese plannen om radicale websites te blokkeren om de kans op terreuraanslagen te verminderen, de plank misslaan.

Het Nederlandse regeerakkoord wil het doorgeven van 'radicaliserende boodschappen' door ISP’s verbieden. Zinloos volgens het onderzoek. Bovendien, zo stellen de onderzoekers, leiden dergelijke maatregelen tot protesten vanuit de bevolking. ‘Any attempt to do so would generate social and political costs that would far outweigh the benefits that might be gained from having certain materials removed, especially in the context of a liberal democracy’. Het rapport is vrij helder wat dat betreft: ‘First, attention would be drawn to websites and content that have been judged to be undesirable. No filtering system is perfect, and there can be little doubt that, in the wake of its introduction, various methods for circumvention would circulate on blogs and in web forums. Against this background, the blacklists would come to serve as virtual guides to all the material ‘the government doesn’t want you to see’. … A second consequence would be for the blacklists to become the subject of public scrutiny and political debate. … The issue of extremism, … , is political, and the use of blacklists to prevent the public from viewing such materials is certain to generate widespread political controversy as well as numerous legal challenges’. De onderzoekers zien meer in het aanpakken van specifieke websites die een aantoonbaar gevaar vormen, en het beschikbaar stellen van centrale klachtenbalies, zoals niet lang geleden in Frankrijk werd voorgesteld. Ook moet jongeren op school worden geleerd content op het Internet kritisch te bekijken. De tendens van het rapport lijkt er vooral op te zijn gericht politici te willen duidelijk maken dat de baten niet opwegen tegen de kosten. Opvallend genoeg bracht een denktank van de Australische regering een rapport uit waarin juist gesteld wordt dat het internet een krachtig wapen is in het radicaliseringsproces in Zuidoost-Azië. Het is niet helemaal ondenkbaar dat de tegengestelde conclusie in het rapport te maken heeft met het feit dat Australië – naast Singapore – een van de opstellers van het rapport is: dat land is immers bezig strenge wetgeving op te stellen met betrekking tot het filteren van content op het web. ‘For extremist groups in our region, the internet is an increasingly important tool for recruitment to violence’, zo stelde dat rapport, opgesteld door het Australian Strategic Policy Institute en de S. Rajaratnam School of International Studies in Singapore. ‘Importantly, they aren't attacking only the West, but are drawing on their narrative to attack the governance arrangements of regional states’, zo zegt Countering internet radicalization in Southeast Asia. En wat de waarheid is ? Die zal wel ergens in het midden liggen….