11 juni 2009

De Franse Grondwettelijke Raad oordeelt dat het afsluiten van mensen van internet zonder dat daar een rechter aan te pas komt, in strijd is met de grondwet. Het belangrijkste onderdeel van de nieuwe wet is hiermee van de baan. De Franse regering probeert al jaren een wet in te voeren die het mogelijk maakt om filesharers na twee waarschuwingen af te sluiten van internet. Na veel verzet werd de wet in mei door het parlement aangenomen. Volgens de Socialistische Partij was de wet in strijd met de grondwet en ze diende een klacht in bij de Grondwettelijke Raad. Dit orgaan (waarin oud-presidenten als Mitterand en Giscard d'Estaing zitting hebben) heeft nu besloten dat het belangrijkste onderdeel van de wet, het afsluiten van mensen van internet door een speciaal overheidsorgaan, in strijd is met de Franse grondwet. In de grondwet uit 1789 is expliciet vastgelegd dat iedereen onschuldig is totdat het tegendeel wordt bewezen, en de procedure voor afsluiting achtte de Raad hiermee strijdig. Niet een rechter, maar een speciaal op te richten overheidsorgaan, genaamd Hadopi, zou over de afsluiting en de duur ervan beslissen. De Raad oordeelt dat 'internet deel uit maakt van de vrijheid van meningsuiting en het recht om te consumeren' en dat daarom alleen een rechter mag beslissen om iemand dit te ontzeggen.

De soap rond de controversiële wet krijgt zo een nieuwe wending. De Grondwettelijke Raad is van oordeel dat een internetaansluiting niet mag worden afgesneden zonder bevel van de rechter. Het lijkt erop dat de regering vanaf nul mag beginnen. Het feit dat een overheidsorgaan de straffen kan uitdelen is het grootste struikelblok voor de raad. 'De rol van de Hoge Autoriteit is om downloaders te waarschuwen, maar niet om hen te straffen”, concludeert de raad in zijn verslag. Bovendien is de wet in strijd met het vermoeden van onschuld. Zo moet de gestrafte (van illegaal downloaden beschuldigde) internetter zelf bewijzen dat hij onschuldig is, als Hadopi hem of haar op de verdachtenlijst zet. De Franse wet begint een gênante situatie te worden voor president Sarkozy en de Franse minister van Cultuur Christine Albanel. Over de wet kon pas bij een tweede poging geldig worden gestemd, en het ontwerp kreeg zelfs kritiek binnen de regeringsmeerderheid. Bovendien hameren consumentenorganisaties erop dat de wet technisch niet toepasbaar is. De overheid moet de wet nu volledig herzien. De kans is groot dat een rechterlijke macht het middelpunt van Hadopi wordt. Dat is echter niet in de zin van de initiatiefnemers. Een rechter laten oordelen over wat goed en fout is zou immers veel te veel tijd kosten. De voorgenomen wet had veel steun van de entertainmentindustrie in Frankrijk en van Sarkozy's vrouw, Carla Bruni, maar werd fel bestreden door consumentengroeperingen, internetbedrijven en de socialistische oppositie. Critici stelden dat het voor gebruikers onmogelijk was te bewijzen dat de beschuldigingen onjuist waren en dat de wet al achterhaald was als hij werd ingevoerd omdat er genoeg alternatieven zijn om te kunnen downloaden zonder gesnapt te worden. Mark Mulligan, een analist van Forrester Research, zei: 'What this highlights is the danger of using legislation and the courts to further your business aims. You become a victim of the whole process'. 'Wat we nu nog hebben is een door de belastingbetaler betaalde spam-machine van de entertainmentindustrie', zegt Jérémie Zimmermann, directeur van La Quadrature du Net, een van de opponenten van de nieuwe wet. 'Het lijkt verstandig om die ook maar af te schaffen'.