23 juni 2009 

De commissie-Brinkman stelt een heffing voor op Nederlandse internetaansluitingen om de krantensector te ondersteunen. De commissie adviseert dit als speerpunt in een rapport aan minister Plasterk. Ook stelt de commissie voor om internet-initiatieven van uitgeverijen te steunen door het lage BTW-tarief daarover te heffen. De commissie moest onderzoeken hoe de overheid de noodlijdende krantensector kan helpen. Het rapport wordt vandaag aangeboden aan Plasterk. Trouw publiceerde al over het rapport voordat het werd geopenbaard en meldt expliciet dat er geen verband wordt gelegd tussen de heffing en innovatie 'maar duidelijk is dat vooral internetinitiatieven bij regionale media hiermee moeten worden gefinancierd'. Verder kan de heffing worden gebruikt om de consument duidelijk te maken dat nieuws en nieuwsgaring niet gratis is. Minister Plasterk heeft onmiddellijk afwijzend gereageerd. De voorgestelde ‘tijdelijke heffing’ van ‘enkele euro's per jaar op de kosten van de internetaansluiting van Nederlandse huishoudens’ vindt Plasterk te ver gaan. De minister heeft ‘aarzelingen’ over het voorstel dat 12 miljoen euro op moet leveren boven de gereserveerde 8 miljoen. Dat bedrag komt uit het Stimuleringsfonds voor de Pers en uit reclame-inkomsten van de STER. Volgens Plasterk is de gereserveerde 8 miljoen voor de komende twee jaar genoeg. Hij vindt het niet logisch om de rekening neer te leggen bij internetgebruikers.

In het rapport wordt de minister geadviseerd het internet te belasten om de krantensector te helpen met innoveren. ‘Juist omdat er in de huidige fase van ontwikkeling van het web en het aanbod van nieuws daarop, nog geen verdienmodellen zijn ontwikkeld en omdat er desalniettemin door de alomtegenwoordigheid van nieuws een belangrijke maatschappelijke waarde wordt gecreëerd, vindt de commissie dat voor de ontwikkeling van nieuwe modellen en concepten tijdelijk een dergelijke bijdrage van de internetgebruiker gevraagd kan worden’, zo motiveert de commissie het voorstel. Wel merkte de commissie op dat naar een eventuele uitvoering van de internetbelasting onderzoek gedaan moest worden. De Nederlandse Vereniging voor Journalisten (NVJ) laat in een reactie weten het teleurstellend te vinden dat  Plasterk het idee van een tijdelijke heffing op internetabonnementen in beginsel afwijst. ‘De NVJ zal haar uiterste best doen om de minister op andere gedachten te brengen’, aldus NVJ-secretaris Thomas Bruning. Het voorstel is natuurlijk volstrekt onzinnig. De commissie meldt ten onrechte dat er geen adequate verdienmodellen zijn; die zijn er wel, alleen de uitgeverijen willen die modellen niet gebruiken, omdat het bezoek aan hun sites aanzienlijk zal gaan dalen. Ze hebben de problemen deels aan zichzelf te danken. Ze zijn niet in staat geweest zich aan de veranderende eisen van de nieuwszoekende surfer aan te passen. De pluriformiteit van de pers is blijkbaar belangrijk, maar het zijn commerciele bedrijven die zelf hun eigen broek moeten ophouden. Wat de overheid moet doen is publiek gefinancierde media-instellingen (lees: omroepen) aanpakken. De publieke omroep verstoort de markt, waardoor commerciele partijen moeten opboksen tegen tv- en radiozenders, tijdschriften, websites en mobiele diensten. Die worden met de 750 miljoen aan staatssteun jaarlijks geexploiteerd, waardoor grote delen van de reclamebudgetten naar die publieke omroep gaan via STER. Breng de publieke omroep maar terug tot de NOS en laat die maar op neutrale wijze tot een staatsgefinancierd openbaar net worden. Laat de omroepen maar lekker commercieel gaan en laat ze zelf maar zorgen voor de inkomsten om hun peperdure sterretjes te kunnen betalen. Voor een ‘semi-ambtenaar’ verdient Paul de Leeuw helemaal niet slecht. Ik ben benieuwd of als de omroep commercieel moet hij dat geld nog steeds waard is. Het is van de gekke dat de burger niet alleen via belastinggelden de publieke omroep overeind moet houden, maar ook nog via een internetbelasting de traditionele pers. Als die zichzelf niet overeind kunnen houden, dan hebben ze blijkbaar hun tijd overleefd en wordt het wellicht tijd voor wat anders. De beste hulp die private mediabedrijven kunnen krijgen is de afschaffing van het publieke omroepbesteld. Dat heeft de tijd in ieder geval overleefd.