7 oktober 2009
ICT Office heeft nog steeds problemen met het gebruik van open source door de overheid. We berichten daar al eerder over. Volgens ICT Office kan de Nederlandse overheid kan niet zomaar overstappen op 'gratis' open-sourcesoftware zonder aan te besteden. Dat is overigens nog maar eens de vraag: niemand verplicht de overheid om software te kopen en dus dat aan te besteden. De koepelorganisatie stelt dat in een paginagrote advertentie met de titel 'Voor niets gaat alleen de zon op' in het kwartaalblad Digitaal Bestuur. Dit tijdschrift gaat naar bijna alle bestuursorganen in Nederland. Directe aanleiding voor de actie is het verloop van het project Overheid Nieuwe Stijl (ONS). Daarin wordt gewerkt aan een centrale website voor de Rijksoverheid. Het geselecteerde CMS, het open source Hippo, moet uiteindelijk de overkoepelende website Rijksoverheid.nl draaien. Bij die keuze zit de pijn, omdat ICT~Office vreest dat het bedrijf achter die CMS-software nu ook automatisch de dienstverlening mag leveren. De gratis programmatuur zou dus slechts dienen als een hulpmiddel om klanten binnen te halen. Dat laatste mag volgens de branchevereniging niet; het zou namelijk een oneerlijke manier van zaken doen zijn. Juridisch heet dat een bezwarende titel. Dat betekent dat het hele traject van softwarelevering tot het implementeren ervan moet worden aanbesteed, zodra de wettelijke grens van 133.000 euro wordt overschreden. Het is uiteraard niet toegestaan om producten gratis weg te geven om vervolgens het alleenrecht op dienstverlening te hebben. Zoals het er nu uitziet is dat ook helemaal niet het geval. Dat communiceren lijkt me overigens ook niet erg moeilijk, dus waarom dat niet gebeurt….
'De Europese rechter en diverse nationale rechtelijke instanties hebben meerdere malen uitgesproken dat de aanschaf van een product of dienst al heel snel 'onder bezwarende titel' geschiedt', schrijft ICT~Office dreigend. 'In de rechtspraak worden in dit verband niet al te zware maatstaven gehanteerd, juist om de doelstelling van het aanbestedingsrecht te kunnen bereiken: het openstellen van de Europese markt'. Het projectteam ONS stelt echter dat het inzetten van het bedrijf Hippo helemaal niet zeker is. Het ministerie van Algemene Zaken, dat de website aan het optuigen is, stelt dat het zelf expertise in huis heeft om dit te doen. Wel is eventuele inhuur aanbesteed en heeft een consortium van spelers die opdracht verworven. Daaronder zit naast de makers van het CMS ook dienstverlener Logica, een prominent ICT~Office-lid. Tjeerd Brenninkmeijer, directeur van Hippo, stelt niet de implementatie van ONS voor zijn rekening te nemen. Wel zou het kunnen zijn dat zijn experts andere dienstverleners ondersteunen, maar zeker is dat niet. Daarbij gaat het volgens hem niet om bedragen waarbij de aanbestedingsgrens in zicht komt. Dat er toch een aanbesteding nodig was voor consultancy als het ministerie de implementatie zelf doet, is wel logisch. 'Je hebt namelijk ook andere softwareproducten nodig als je een website wilt opleveren', stelt hij. 'Denk bijvoorbeeld aan een besturingssysteem, database, code repository & versiebeheer, zoektechnologie, buildtool, enzovoorts. Al deze onderdelen zijn open source en kunnen door diverse partijen worden geleverd'. Voor ICT~Office daarmee de kous niet af. 'Ik wil dat best geloven, maar we willen nu gewoon snappen hoe de keuze tot stand is gekomen', vertelt een woordvoerder. Hij vertelt die informatie inmiddels te hebben opgevraagd met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (WOB), maar dat hij bij het verkrijgen van de gegevens op tegenwerking stuit. 'Juist bij open source had ik over de keuze wel meer overheidsmedewerking verwacht'. De vraag is of wat ICT Office wil wel onder de werking van de wet valt. Maar los daarvan: het lijkt erop alsof ICT Office ernstige problemen heeft met het gebruik van open source. Het lijkt er op alsof een organisatie verplicht moet aanbesteden op het moment dat het software in gebruik neemt. Zover afgezakt zijn we geloof ik ook nog niet.
