12 mei 2010
De IT-projecten van de overheid ter besparing van administratieve lasten leiden nauwelijks tot resultaat. Dit blijkt uit onderzoek van het Advies college toetsing administratieve lasten (Actal). 'De kabinetsplannen kunnen leiden tot besparingen van 500 miljoen euro, maar schieten tekort door gebrek aan sturing', schrijft het college. Het onderzoek is onder de aandacht gebracht van staatssecretaris Ank Bijleveld van Binnenlandse Zaken (BZK). De overheid probeert al jaren lang via IT-oplossingen lastenverlagingen te bewerkstelligen. Voorbeelden zijn shared service centers voor verschillende overheidsinstanties en het uitbreiden van het aantal digitale Rijkswerkplekken. Daarmee zou binnen enkele jaren 500 miljoen euro kunnen worden bespaard. Dit gaat echter mis door gebrek aan sturing. Dat is volgens Actal een duidelijke gemiste kans om miljoenen te besparen. De Tweede Kamer en het nieuwe Kabinet moeten aan de kar trekken om het falen van IT-projecten aan te pakken.
De problematiek treedt volgens het onderzoek op in diverse fasen van IT-projecten. 'Zowel bij de voorbereiding als bij de bouw en de implementatie blijken projecten meer geld te kosten dan gepland en worden deadlines niet gehaald', aldus de onderzoekers. Als een project mislukt, 'worden daar te weinig lessen uit getrokken'. Daardoor stuiten volgende automatiseringsprojecten op dezelfde problemen. Daarnaast lopen de kosten vaak op door tussentijdse technische wijzigingen. Een betere planning kan dit alles voorkomen, concluderen de onderzoekers. Ook verliest de overheid bij IT-projecten vaak de eindgebruiker uit het oog. Er wordt teveel op de techniek en de belangen van betrokken partijen gefocust. Daardoor worden de uiteindelijke toepassingen 'onnodig gecompliceerd'. Actal roept de overheid op tot actie om deze malaise te keren. Volgens branchevereniging ICT~Office is het goed mogelijk om als overheid juist geld te besparen met IT. Gisteren overhandigde de vereniging een ICT Manifest aan minister Van der Hoeven van Binennlandse Zaken. Daarin wordt uiteen gezet op welke manieren de overheid IT in kan zetten voor besparingen. 'Door de economische en financiële crisis moet de overheid miljarden gaan bezuinigen. Ook hier kan de slimme inzet van ICT flink aan bijdragen. Bijvoorbeeld door nieuwe, efficiëntere en effectievere manieren van werken mogelijk te maken. Tevens kan het uitbesteden van ICT-activiteiten een kleinere overheid beter en goedkoper laten werken'. De overheid kan veel voordeel halen uit IT-projecten, betoogt ICT~Office. Onder andere in de zorg en bij het verbeteren van verkeerssystemen. Door effectieve inzet van IT kan volgens de vereniging jaarlijks 3 miljard euro in de zorg worden bespaard. In het manifest worden ook veel andere voorbeelden gegeven voor mogelijke kostenbesparingen. Het onderzoek van Actal slaat een deuk in de oorspronkelijke doelstelling van de overheid om met inzet van IT de administratieve lasten voor burgers en bedrijven te verlagen. Dat moest dit jaar met 25 procent omlaag gaan, om tegen 2014 een daling van nog eens 25 procent te behalen. Het is maar de vraag of er genoeg geld gaat komen voor projecten, die dan dus weer geld moeten besparen. Onlangs maakte een hoge ambtenaar van het Ministerie van Economische Zaken (EZ) bekend dat het geld voor IT op is. EZ haastte zich daarna op te merken dat heel de overheid moet bezuinigen. ICT~Office zei alleen maar uitdagingen en kansen te zien voor de sector. Een voorbeeld van een project dat niet (of moeizaam) van de grond komt, is de invoering van de WABO. Die wet maakt het mogelijk dat met een algemene vergunning diverse activiteiten gestart kunnen worden, de nu allemaal een aparte vergunning vereisen. Het project is zo complex geworden dat de vele miljoenen die het nu al heeft gekost eigenlijk als verloren geld moeten worden beschouwd.
