2 juni 2010
Alleen al het vermelden van de naam van een bestand uit illegale bron, zelfs zonder hyperlink, is openbaarmaking van dat bestand, oordeelt de rechtbank. Het vermelden van een naam van een bestand uit illegale bron op het usenet-forum FTD is volgens de rechter feitelijk het aan het publiek ter beschikking stellen van dat bestand. Daarmee wordt inbreuk gemaakt op auteursrechten. De rechter veroordeelt FTD verder tot betaling van ruim 10.000 euro aan proceskosten. Met het vonnis handhaaft de rechter het verbod dat een paar weken geleden ex parte (eenzijdig, zonder verdediging van de gedaagde) werd uitgesproken. De Haagse rechter oordeelt dat het online noemen van de bestandsnaam, in een zogeheten 'spot' van een upload (die mogelijk is gedaan door derden), inbreuk maakt op het intellectuele eigendomsrecht. Een 'spot' is door de rechter geïnterpreteerd als een openbaarmaking, van auteursrechtelijk beschermd materiaal. 'Het is niet relevant of FTD op enig moment de bestanden in haar macht heeft. FTD stelt haar gebruikers in staat om auteursrechtelijk beschermde bestanden (eenvoudiger) te downloaden en stelt daarmee de facto de bestanden ter beschikking aan het publiek'.
Het gaat om de rechtszaak van tv-producent Eyeworks tegen FTD. De klacht van Eyeworks betreft het noemen van uploads van de film Komt een vrouw bij de dokter. FTD, een community van usenet-gebruikers ligt ook in de clinch met auteursrechtenwaakhond Brein. Eerder is FTD al overgegaan tot het verwijderen van directe links naar indexbestanden (nzb's) voor uploads in de zogeheten nieuwsgroepen op usenet. Maar juist dat weghalen vormt voor de rechter mede het bewijs dat FTD en de moderatoren 'actieve, inhoudelijke bemoeienis' hebben met de spots. Door deze bemoeienis speelt FTD 'een sleutelrol' bij de openbaarmaking van het bestand, oordeelt de rechter. Deze redenering strookt niet met het vonnis van Brein vs. Mininova van vorig jaar, maar volgt wel een recente uitspraak van de Britse rechter tegen Usenet-indexeersite Newzbin, motiveert de rechtbank het vonnis. ICT-jurist Arnoud Engelfriet, die FTD bijstaat in deze rechtszaken, noemt het vonnis 'ridicuul'. 'We zijn geschokt door het vonnis, dat mijlenver afstaat van alle jurisprudentie op dit gebied. In eerdere zaken tegen onder andere Mininova, Pirate Bay, MyP2P en ZoekMP3 werd de afgelopen tien jaar juist geoordeeld dat het publiceren van hyperlinks of torrents naar illegaal aanbod géén openbaarmaking is. FTD is geschokt door dit vonnis, omdat het zelfs zo is dat zij noch haar gebruikers hyperlinks of torrents aanbieden. Op het FTD platform worden enkel berichtjes geplaatst (in de Nederlandse taal), zonder downloadcodes van welke aard dan ook. Maar die berichtjes worden nu – in tegenstelling tot hyperlinks – juist wel als openbaarmaking aangemerkt'. FTD overweegt sterk om in hoger beroep te gaan. Dat lijkt ook verstandig, want van deze uitspraak zal in hoger beroep weinig heel blijven. De rechter vindt dat FTD een sleutelrol vervult bij het openbaarmaken van de Usenet-bestanden. Maar dat doet iTunes ook, stelt Alberdingk Thijm: 'Mijn iTunes-programma vervult ook een sleutelrol bij het ophalen van muziek en speellijsten. Dat zo'n faciliterende rol bij auteursrechtinbreuk onrechtmatig is, daar kan je nog inkomen. Maar daarmee pleegt iemand zelf geen auteursrechtinbreuk, dat is een heel ander verhaal. Dan kan je met een briefje naar de rechter stappen en ex-parte Apple uit de lucht halen'. Ook Hans Bousie van Bousie advocaten vindt de conclusie van directe openbaarmaking onbegrijpelijk. 'Als je faciliteren kwalificeert als openbaarmaking, dan is het hek van de dam. De rechter rekt het openbaarmakingsbegrip zodanig op dat als er met een device van iemand iets openbaar kan worden gemaakt, dan ben je een openbaarmaker? Dan wordt ie fraai, dan mag Xerox wel gaan uitkijken en JVC ook. […] Dan kan je ook wel zeggen dat iedereen die toegang biedt tot internet, zoals providers, openbaarmaking faciliteert en dan dus ook zelf openbaarmaakt', zegt Bousie. De motivering van de rechter is summier, gebrekkig en onhoudbaar, constateren beide juristen. 'Het is schokkend dat een Nederlandse rechter alle Nederlandse jurisprudentie negeert. Ook de Europese auteursrechtrichtlijn wordt gemakshalve even genegeerd', aldus Alberdink Thijm. Er is immers hogere jurisprudentie in Nederland over vergelijkbare zaken, en daar is faciliteren aangemerkt als onrechtmatig, maar nooit als directe inbreuk. Dat geldt voor rechtszaken tegen Mininova, ZoekMP3 en Shareconnector. Alberdink Thijm: 'Die legt de rechter allemaal naast zich neer en hij kijkt in plaats daarvan naar een uitspraak van een Engelse rechter die gaat over een heel ander, Angelsaksisch concept, authorisation, dat wij helemaal niet kennen. Je moet wel zelf je huiswerk doen. Je kunt niet verwijzen naar een uitgebreid gemotiveerd Engels vonnis en dan zeggen: ik ben klaar. Dat is wel erg makkelijk. Terwijl dit vonnis potentieel heel verstrekkende gevolgen heeft. Hier moet echt flink tegen geageerd worden'.
