5 juli 2010
De invoering en ingebruikname van het nieuwe systeem voor Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens loopt niet vlot. Veel gemeenten stuiten op IT-problemen. Dit blijkt uit het onderzoeksrapport dat is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Het onderzoek brengt de stand van zaken in kaart van de invoering van het systeem onder de Nederlandse gemeenten. Vanaf januari 2010 zijn gemeenten wettelijk verplicht de Basisregistratie Personen te gebruiken bij het uitvoeren van publiekrechtelijke taken. Ze moeten dan gebruik maken van actuele persoonsgegevens uit de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (GBA), meldt het ministerie. Bij die verplichte invoering, waarvan de deadline (dus) niet door alle partijen is gehaald, stuiten gemeenten op organisatorische en technische problemen. Van de 240 gemeenten die zich in de eerste vier fasen van de invoering bevinden, noemden 181 respondenten in totaal 296 knelpunten. Op IT/technisch gebied worden in totaal 112 problemen opgesomd door de gemeenten. Daarmee staan technische problemen op een tweede plek, achter organisatorische problemen, die 137 keer genoemd worden.
'Van de 137 gemeenten die met organisatorische problemen kampen, noemen 54 gemeenten ook technische/ICT belemmeringen', aldus de onderzoekers. Vijf gemeenten binnen die groep hebben bovendien financiële problemen. Daarnaast is er nog in 15 gevallen aangegeven dat er gewacht moet worden op de leverancier totdat het nieuwe systeem kan worden ingevoerd. De technische pijn lijkt vooral te zitten in het realiseren van een terugmeldvoorziening. Als een afnemer twijfelt aan de juistheid van de opgehaalde gegevens, dan is die verplicht dit terug te melden aan aan de GBA. De gemeenten die over de gegevens gaan, hebben de plicht die terugmeldingen te onderzoeken en waar nodig de gegevens te corrigeren. Ook dit terugmelden is vanaf 1 januari 2010 verplicht, maar in de praktijk nog niet overal ingevoerd. Veel gemeenten hebben nog geen werkend terugmeldsysteem, zo blijkt uit het onderzoek. Van de 430 gemeenten heeft inmiddels 72 procent een terugmeldvoorziening. Bij 62 gemeenten loopt er een aansluittraject voor het invoeren van van het systeem. 'Met de resterende 60 gemeenten (14%) is nog geen contact geweest over de terugmeldvoorziening', zo stelt het rapport. 'Het gaat dan vaak om gemeenten die achterblijven met de invoering van de Basisregistratie Personen. Het aansluiten op de terugmeldvoorziening lijkt in de praktijk één van de laatste stappen die een gemeente doorloopt bij invoering'. Ook bij afnemers (zoals zorginstellingen, pensioenfondsen en verzekeraars) zijn de technische problemen groot. 'De meest genoemde belemmering is technisch van aard', constateren de onderzoekers. Genoemde struikelpunten zijn: aanpassingen in de eigen informatiesystemen, wachten op gemeenschappelijke voorzieningen als de Overheidsdatabase, en het gelijktijdige invoeren van nieuwe systemen zoals BSN en het Digitaal Dossier. Volgens Binnenlandse Zaken (BZK) ligt het probleem niet bij het invoeren van het terugmeldsysteem, maar bij het begin van de projecten. 'De cultuuromslag is een groter probleem', zegt een woordvoerder van het ministerie. Gemeenten zijn gewend aan hun eigen systemen en kunnen moeilijk omschakelen naar een nieuw systeem. Daarbij komen de financiële lasten en de ophoping van lasten. 'Als je al IT-dingen hebt lopen en dit er ook nog bij komt, kan dat lastig zijn', aldus de woordvoerster. Van de 122 gemeenten, die nog niet beschikken over een terugmeldvoorziening, bevinden zich er 93 zich naar eigen inschatting in fase 4 of 5, de laatste fasen van de invoering. 'Alle achterblijvende gemeenten verwachten nog dit jaar de Basisregistratie Personen ingevoerd te hebben', stelt het rapport. Dat betekent niet dat aan het eind van het jaar alle instanties overweg kunnen met het systeem. Zestig procent van de afnemers in de gezondheidszorg verwacht de invoering van de Basisregistratie Personen pas in het vierde kwartaal van 2010 af te ronden. Gebruik volgt daarna dan pas. En 15 procent van de afnemers is pas 'na 2010' klaar met het afronden van van het systeem. Het is en blijft voor overheden toch een moeilijke taak om dit soort projecten op tijd en adequaat af te handelen. En opnieuw doet zich dat voor bij een IT-project….
