24 november 2010
De reacties van raadsleden op de IT-chaos in Amsterdam zijn vernietigend. De Dienst ICT zegt echter dat er niets aan de hand is. De teneur van de reacties is dat er gerede twijfel is of de Dienst ICT van de hoofdstad wel ter zake kundig is en of de politiek wel vat heeft op wat er gebeurt. De 94 miljoen euro die Amsterdam meent te moeten pompen in de reorganisatie van de IT is volgens gemeenteraadsleden slecht onderbouwd. Tot die kritische groep behoort Carlien Roodink, in het verleden werkzaam als registeraccountant en IT manager bij de Rabobank en Kadaster, nu raadslid van D66 en directeur van Service Innovation & ICT, een innovatieprogramma van EZ. ‘Die 100 miljoen is een eigen leven gaan leiden, stelt ze. ‘Het is opgenomen in het programma-akkoord voor het nieuwe college als groot gebaar, omdat er absoluut iets gedaan moest worden aan de IT-problemen. Wethouder Wiebes heeft het hele IT-plan vervolgens als nieuwkomer in het college op zijn bordje gekregen om het uit te voeren’.
Dat verklaart volgens haar ook het onjuiste tellen van het aantal applicaties. Er wordt namelijk geschat dat er zo’n 10-15 duizend applicaties in de Gemeente actief zijn. Hoeveel het er precies zijn, lijkt niemand te weten. ‘Wat was er nu simpeler geweest dan het opstellen van een adequate lijst met applicaties in plaats van dit broddelwerk, een optelsom van wat er zoal op pc’s draait. Daar gaat het niet om op de eerste plaats’. VVD-wethouder Wiebes liet zich al eens ontvallen dat dit ‘hoofdpijndossier’ zo’n kluwen van problemen vormt dat er sprake is van een ‘grotere complexiteit dan bij de Noord-Zuid lijn’. Daar vaart vooral McKinsey wel bij, want dat is kind aan huis voor alles wat Amsterdam sinds 2008 probeert recht te breien met IT. Volgens Roodlink is de ellende een gevolg van gebrek aan aandacht en deskundigheid op alle fronten: zowel van de colleges van B&W in de afgelopen tien jaar als van de gemeenteraad. Ze verwijst naar een rapport ICT beleid in de gemeente Amsterdam – Betrokkenheid en rol van de raad in de periode 2002 – september 2010 van Policy Research Corporation in Rotterdam, dat op 1 december in de gemeenteraad wordt besproken. De hoofdconclusie van dat rapport is hard: ‘De informatievoorziening met betrekking tot het verschaffen van overzichten van grote ICT projecten is voor de gehele onderzoeksperiode ontoereikend. De door interne regelgeving verplichte overzichten werden niet alleen te weinig (in de periode 2004-2007 is slechts tweemaal een overzicht verschaft) of laat geleverd, maar missen ook de benodigde diepgang en geven onvoldoende detail om daadwerkelijk te begrijpen wat de stand van zaken is’. Bovendien kunnen volgens het rapport vraagtekens worden gezet bij de betrouwbaarheid van de informatie. ‘Ondanks dat het college in 2007 toezegde de informatievoorziening te zullen verbeteren, is dit niet gebeurd. Derhalve is tot op heden informatie omtrent grote ICT projecten incompleet, oppervlakkig en niet-tijdig’. Ondertussen was de gemeenteraad wel vaak in de weer met Open Amsterdam, een project om open source ingevoerd te krijgen. Dit mislukte (uiteraard), maar dat was volgens de onderzoekers niet het gevolg van gebrekkige aandacht of rapportering. Maar het had er zeker zijdelings mee te maken, want ondertussen gingen tientallen miljoenen verloren bij grote projecten. Roodlink verbindt een politieke gevolgtrekking aan de misstanden: ‘Het was allemaal niet belangrijk genoeg, want ‘slechts’ IT en het is voor de politiek natuurlijk altijd prettiger om je aandacht te doen uitgaan naar die beleidsterreinen waar specifieke actiegroepen zich roeren’. Herstel van de fouten kost erg veel geld waartegenover pijnlijke bezuinigingen en het achterwege blijven van belangrijke investeringen staan. Volgens Roodlink is het een groot probleem dat er een lange termijn-visie op IT in Amsterdam ontbreekt: ‘In 2005 is er met veel bombarie een shared IT-center neergezet, maar daar ontbrak al een goede strategie en het resultaat ervan is niet helder. Nu richt men zich uitsluitend op de oude problemen die de gemeente zelf heeft veroorzaakt’. Informaticas Werner Toonk, VVD gemeenteraadslid, ergert zich aan het aanhoudend onvermogen dat de stad met IT ten toon spreidt: ‘Uit alle rapporten van de afgelopen jaren blijkt dat het ontbreken van regie en onduidelijke verantwoordelijkheden de hoofdoorzaken zijn voor torenhoge kosten’. Bovendien laakt hij de decentralisatie die onkunde vrij baan geeft. Toonk heeft er weinig vertrouwen in dat het opnieuw pompen van veel geld in IT zonder dat de toporganisatie wordt aangepakt op korte termijn het gewenste effect zal hebben. De Dienst ICT van Amsterdam laat weten dat er niets aan de hand is.
