26 september 2005
Al in mei 1995, drie maanden voordat Netscape Communications haar
browser introduceerde die de internet-boom lanceerde, was het Microsoft
management zeer bezorgd dat het World Wide Web een belangrijke
bedreiging van MS Windows zou gaan worden. In een uitgebreid memo (The
Web is the next Platform), dat als bewijs in de antitrustzaak tegen
Microsoft werd aangevoerd vijf jaar geleden, beschreef de
Microsoft-software ingenieur Ben Slivka een nachtmerrie-scenario voor
de softwarereus. ‘The Web…exists today as a collection of
technologies that deliver
some interesting solutions today, and will grow rapidly in the coming
years into a full-fledged platform that will rival – and even surpass –
Microsoft’s Windows’. Microsoft heeft deze waarschuwing in de wind
geslagen. Het bedrijf omhelsde een strategie, ontwikkeld door Jim
Allchin, dat zich haast fanatiek concentreerde op het besturingssysteem.
In 2005 lijkt de nachtmerrie heel dichtbij te zijn gekomen en het
management van Microsoft lijkt zich de waarschuwing van tien jaar
geleden te hebben aangetrokken. In de aanpassing van de strategie past
ook de aankondiging van afgelopen dinsdag dat hosting-services een
belangrijke prioriteit gaan vormen en dat het MSN Web-portaal
gentegreerd wordt in de ontwikkelgroep die verantwoordelijk is voor
Windows. Een ander memo (Google – The winner takes all (and not just
search)) doet de ronde in de burelen van Microsoft. Dit interne memo
stelt dat Google Microsoft en haar kroonjuweel: Windows, bedreigt. De
nachtmerrie heeft een naam gekregen: Google. De verandering in
strategie komt op het moment dat Google de grootste bedreiging voor
Microsoft wordt sinds Netscape de eerste browsers verkocht. Veel
analisten geloven dat Google snel expandeert buiten het traditionele
zoekmachine-domein. Google heeft ongeveer 7 miljard dollar op de bank
om het gevecht met Microsoft te financieren. En het is al bezig om de
technische voortrekkersrol van Microsoft over te nemen, gepaard aan een
brainwave van Microsoft paradepaardjes. Geld doet veel ook, ook bij de
duurbetaalde Microsoft coryfeen. Het is de omgekeerde wereld: in de
jaren ’80 en ’90 was het wegkopen van technische specialisten de manier
waarop Microsoft kennis kocht. Om daar nu zelf mee te worden
geconfronteerd is zeer pijnlijk. De verandering in de
Microsoft-strategie brengt ook een dispuut binnen het bedrijf zelf aan
het licht dat met het memo van tien jaar geleden begon: Als het web (en
niet de PC) het volgende computerplatform is moet Microsoft dit dan
volledig accepteren, of moet het er naar streven om ervoor te zorgen
dat Windows essentieel blijft ? ‘Google threatens Microsoft’s position
on the Internet, and could potentially lock Microsoft out of its
existing distribution channels and reduce the value of Windows.’
(Google – The winner takes all). Een groep pro-Internet engineers,
geleid bij toenmalig manager Brad Silverberg en Ben Slivka stelden in
het midden van de jaren ’90 dat in plaats van de PC tot domein te
verklaren, Microsoft het dominante platform voor Internet zou moeten
worden. Uiteindelijk wonnen de tegenstanders van dit idee, geleid door
Allchin. Internet Explorer werd in Windows opgenomen, een aparte
afdeling gericht op Web-ontwikkeling werd in andere productgroepen
opgenomen en deze hele webontwikkeling werd gekoppeld aan het
Windows-platform. Op dat moment leek het een juiste beslissing.
De bedreigers uit de eerste jaren, Netscape en America Online, zijn van
het toneel verdwenen. De jaarlijkse omzetten zijn vanaf 1997
verviervoedig tot 39 miljard dollar. De gemaakte keuze leek
verantwoord. Dat een zoekmachine, ontwikkeld door een paar studenten
van Stanford University, zich zou ontwikkelen, met het overspoelen van
de markt met webapplicaties die de gebruiker de mogelijkheid van een
goedkoper, minder complex, gebruiksvriendelijker alternatief bieden,
tot een bedrijf met een jaarlijke omzet van 4 miljard dollar, had
niemand kunnen voorzien. ‘Microsoft is facing a whole new slew of
competitors in the 21st century that weren’t around five to 10 years
ago’, zo stelt Michael Gartenberg, analist bij Jupiter Research. Google
gebruikt Microsoft’s wapens: ontwikkelaars die al jaren voor Windows
ontwikkelen laten bijdragen aan haar webapplicaties en het weghalen van
top-onderzoekers en engineers bij Microsoft. Microsoft wordt
geconfronteerd met het aloude dilemma dat innovatie moeilijk is als er
top-producten zijn die steeds complexer worden en waarbij alle aandacht
van ontwikkelaars nodig is. ‘Every other time Microsoft was attacking
from below’, stelt een oud-medewerker ‘Now (Microsoft) is being
attacked from below and they don’t
know how to deal with it.’ De reorganisatie bij Microsoft en de
herdefiniring van de strategie maakt duidelijk hoe seriues Ballmer en
Gates de uitdaging opnemen, al zullen ze dat niet rechtstreeks zeggen.
MSN wordt naar voren geschoven als het Net-platform, dat Windows nooit
kon zijn: snel qua ontwikkeling, distributie en gebruik en daarnaast:
Web-based. Microsoft loopt geen gevaar voor het voortbestaan. Ze heeft
meerdere kroonjuwelen buiten Windows, die veel geld genereren. Wat wel
zal gebeuren is dat Microsoft de greep gaat verliezen op de
technologische ontwikkeling, die het bedrijf een decennium lang in
handen had. Nu het gevecht
intensiveert, kan MSN een ideaal middel zijn om het tegenoffensief in
te leiden. Al bestaat er twijfel: ‘There is no doubt that whatever
Microsoft will be offering vis–vis MSN, and how MSN goes forward, it
is going to be strongly integrated back into the whole Windows
platform’. Als dat zo is dan is de navolgende strijd interessant: is
Microsoft Windows-based strategie in staat om Google net zo effectief
te bestrijden als Netscape ?
