17 oktober 2005
In november 2004 publiceerde PC World een artikel waarin gesteld werd
dat ‘several printer companies quietly encode the serial number and the
manufacturing code of their color laser printers and color copiers on
every document those machines produce. Governments, including the
United States, already use the hidden markings to track
counterfeiters.’ De hoge betrouwbaarheid van de output van dergelijke
copier-printers in relatie tot de originelen maakt het mogelijk dat
vervalsers hoge kwaliteit vervalsingen kunnen realiseren met deze
machines. Op verzoek van de Amerikaanse geheime dienst werden door
leveranciers van printers en copiers mechanismen ontwikkeld die in een
code het serienummer en de naam van de leverancier als onzichtbare
kentekenen op kleurendocumenten achterlieten. Op deze manier kon de
identiteit van de eigenaar van de machine worden achterhaald. De
Nederlandes Spoorwegen hebben dezelfde technologie toegepast om een
grote vervalsingsoperatie van treintickets te achterhalen. Altijd wordt
er met de leveranciers samengewerkt om de identiteit van de eigenaar
van de machine te achterhalen. Sommige kleurenprinters laten op prints
een code achter waarmee opsporingsdiensten de datum en tijd van de
afdruk kunnen achterhalen. Dat blijkt uit onderzoek van de Amerikaanse
digitale-burgerrechtenorganisatie Electronic Frontier Foundation (EFF).
De EFF heeft een lijst opgesteld met kleurenprinters die een geheime
code achterlaten op alle afdrukken. De code bestaat uit gele puntjes
die een diameter van minder dan een millimeter hebben. Om de patronen
te zien, is volgens de EFF blauw licht en een vergrootglas of
microscoop nodig.
Fabrikanten en de geheime diensten claimen dat deze
coderingstechnologie ontwikkeld is om vervalsers te dwarsbomen die deze
kleurenmachines willen gebruiken om welhaast perfecte vervalsingen te
maken. Hoewel dit zeer zeker waar is, is er echter geen enkele wet die
het verbiedt om deze techniek te exploiteren op een manier die de de
privacy en anonimiteit van burgers bedreigt. Het is niet bekend wie
deze technologie gebruikt (buiten de geheime diensten). De
mogelijkheden van deze coderingstechnologie zijn zeer vergaand. Zonder
wettelijk proces, zonder juridisch toezicht en zonder kennisgeving aan
de persoon op wie wordt gespioneerd is het mogelijk na te gaan wie
politieke pamfletten heeft geprint, wie wettelijke protestactiviteiten
organiseert, welke medische condities een persoon heeft of welke andere
privacy-gevoelige informatie dan ook. Met de medewerking van
distributeurs en fabrikanten kan vervolgens de eigenaar van de machine
worden gedentificeerd. Het is niet bekend of de overheidsinstantie de
leverancier moet raadplegen; het kan ook zijn dat de klantendatabase
van de leverancier is overgedragen. Nieuw is dat met behulp van de code
ook kan worden achterhaald op welke dag en hoe laat een bepaalde afdruk
is gemaakt. De EFF ontdekte dit door een groot aantal afdrukken van
Xerox DocuColor-printers naast elkaar te leggen. Op de site van de EFF
staat een handleiding. Tot nu toe is alleen voor de Xerox
DocuColor-printers bewezen dat ze informatie over het tijdstip van de
print op een afdruk zetten. De EFF hekelt de techniek. Dictaturen
kunnen de techniek gebruik om dissidenten op te sporen, vreest de EFF.
