Het kabinet geeft toe, dat de inlichtingendienst MIVD soms over de schreef gaat bij het aftappen van internetverbindingen. Om die reden moet volgens het kabinet de wetgeving worden aangepast. Volgens minister Hillen van Defensie overtreedt de militaire inlichtingendienst MIVD soms de wet bij het aftappen van internetverbindingen. ‘We opereren nu op de randen van de wet, en gaan er soms overheen’, aldus Hillen. Eerder gaf de organisatie die toezicht houdt op de veiligheidsdiensten al aan dat de grenzen soms worden opgezocht.
Hillen wil de MIVD meer bevoegdheden geven. Hillen spreekt van een spanning tussen wat technisch mogelijk en wat wettelijk toelaatbaar is. De minister wil dat de opsporingsdienst bredere bevoegdheden krijgt om vaste internetverbindingen af te tappen; iets waar nu nog redelijk strenge voorwaarden aan verbonden zijn. Volgens de minister betekenen de wetsovertredingen door de veiligheidsdienst niet dat er al te lichtzinnig met privacy word omgesprongen: volgens hem moet om een ‘fatsoenlijke’ manier met dergelijke informatie worden omgegaan. PvdA en GroenLinks spraken zich uit tegen uitbreiding van bevoegdheden, evenals burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom.
Privacy van mensen wordt geschonden, sommige mensen worden jarenlang afgetapt zonder enige noodzaak. Dat blijkt uit het toezichtrapport van de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD), dat in december 2011 naar de Tweede Kamer is gestuurd. Volgens de CTIVD worden de wettelijke bepalingen overtreden en zijn de privacyrechten van burgers in het geding.
Op 30 mei 2012 heeft het parlement gesproken over de uitbreiding van internettapbevoegdheden voor veiligheidsdiensten. Slechts een beperkt aantal partijen had een kritische noot. En dat terwijl deze plannen grote gevolgen voor de privacy van alle Nederlandse internetters kunnen hebben. Op dit moment mogen Nederlandse veiligheidsdiensten draadloze communicatie in bulk onderscheppen. Ze mogen dus een antenne de lucht in steken en alles opslaan. Dat gaat al ver. Maar de regering doet nu onderzoek naar de mogelijkheden om deze bevoegdheden uit te breiden. De veiligheidsdiensten zouden alle communicatie die via internetkabels loopt ongericht moeten kunnen aftappen: een brede internettap dus. Het wetsvoorstel is nog niet gepubliceerd, maar ze zouden in het ergste geval dan alle verkeer via internetknooppunten of transatlantische internetkabels kunnen onderscheppen: van verdachte én onverdachte internetters.
De reacties in de Tweede Kamer waren teleurstellend. Alleen El Fassed (GroenLinks) leek zich zorgen te maken over de enorme privacyrisico’s van deze plannen. Ook Eijsink (PvdA) waarschuwde dat deze plannen zorgvuldig bestudeerd moeten worden. De PVV, het CDA en de VVD stonden niet kritisch tegenover deze plannen. Het lijkt erop dat parlementsleden nog niet snappen wat de plannen precies inhouden. Als ze dat wel weten, dan kunnen we privacy als onderwerp afschrijven als iets wat kamerleden interesseert. Kortom: het Ministerie van Defensie werkt aan plannen om ongericht alle internetverkeer af te luisteren: iets dat we in landen zoals Libië onacceptabel vinden, zoals Bits of Freedom laat weten.
Ook bij de AIVD staat dit aftappen op de agenda. Het aftappen van telefoonlijnen is één van de bijzondere inlichtingenmiddelen die de AIVD ter beschikking heeft. Deze bijzondere inlichtingenmiddelen maken inbreuk op de persoonlijke levenssfeer en worden daarom pas na een zorgvuldige afweging ingezet. De inzet van het middel moet in verhouding staan tot de ernst van de zaak én het moet niet goed mogelijk zijn de gegevens op een minder ingrijpende wijze te verkrijgen. Voor het aftappen van telefoongesprekken geldt dat de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zijn schriftelijke toestemming moet geven. De nieuwe wet moet een algehele tap mogelijk maken, zonder dat er onderscheid gemaakt wordt tussen schuldigen en onschuldigen.
Het is verbazingwekkend dat het parlement zich zo makkelijk laat overhalen tot het wijzigen van een wet die al zover gaat. Het is ook tekenend dat blijkbaar bij het overtreden van een wet automatisch de wet opgerekt moet worden. Misschien is het beter om de veiligheidsdiensten een nog nauwer corset om te doen. Alles wat mogelijk is hoeft niet daadwerkelijk te worden uitgevoerd, zeker niet als dat in een overdaad ten koste kan gaan van persoonlijke vrijheden.
Een video over de tapping door AT&T ten gunste van de Amerikaanse geheime dienst:
