24 juni 2006
Het Open Document Format (ODF) wordt het standaard opslagformaat voor alle documenten uit de kantoorautomatiserings-omgeving bij de Belgische federale overheid. Vanaf september 2008 mogen andere bestandsformaten (dus ook niet de formaten van Microsoft Office) niet meer worden gebruikt. Voor opslag en uitwisseling dient dan het in mei 2006 als ISO-standaard gedefinieerd ODF te worden gebruikt. De Belgische ministerraad heeft het voorstel goedgekeurd. Met dit besluit wordt Microsoft opnieuw verder onder druk gezet om de eigen bestandsopslagformaten te openen of ODF te accepteren. Het besluit is geïnitieerd door Peter Strickx, directeur-generaal architectuur en standaarden van Fedict, de ICT-organisatie van de federale Belgische overheid. 'We zien meer en meer dat e-mail en electronische documenten gebruikt worden in de communicatie tussen burger en overheid en tussen ondernemingen en overheid', aldus Strickx. 'Om te beletten dat we afhankelijk worden van bepaalde fabrikanten, evolueren we naar open standaarden'.
De keuze voor ODF kan verstrekkende gevolgen hebben. In de praktijk zullen federale overheidsdiensten verplicht zijn om software te gebruiken die ODF ondersteunt. Al vanaf september 2007 moet deze software in staat zijn ODF-documenten te lezen. De keuze is echter niet exclusief voor ODF. De keuze richt zich op formeel gestandaardiseerde open formaten: dat is enkel ODF op dit moment. Het betekent dat de mogelijkheid wordt opengehouden om ook Microsofts' OpenXML als bestandsstandaard te accepteren als formaat voor de uitwisseling van documenten; daartoe echter dient dat formaat een formele standaardisering te verwerven. OpenXML is door Microsoft ingediend bij een andere standaardenorganisatie, de ECMA. Peter Strickx vindt echter dat OpenXML nog niet als standaard mag worden beschouwd: 'Open XML bestaat vandaag nog niet, want er is geen enkel product op de markt dat het ondersteunt. Als het in een product beschikbaar is én het wordt voorgelegd aan de ISO, dan kan het zijn dat het formaat ook wordt geaccepteerd'. Microsoft wordt dus in België voor de keuze gesteld: of ervoor zorgen dat Office ODF ondersteunt, of de Belgische overheid overtuigen dat ook Open XML een open standaard is. Microsoft zelf heeft voortdurend beweerd dat het haar Office-applicaties niet geschikt wil maken voor ODF. De organisatie achter ODF, de OpenDocument Foundation, werkt zelf aan een plug-in voor Microsoft Office, waardoor in die applicatie met ODF kan worden gewerkt. België is het eerste land dat op een dergelijke principiële manier voor open standaarden kiest. 'Voor ons is het verplichten van OpenOffice niet aan de orde', zo zegt Strickx. 'Wij proberen te streven naar open standaarden op een manier die zo weinig mogelijk de dagelijkse werking van de overheid verstoort'. Een dergelijke principiële keuze, die geen keuze maakt voor een leverancier, maar voor een duurzamer, gestandaardiseerd formaat, is aantrekkelijk voor andere partijen die met publieke, lang toegankelijke informatie omgaan. Vooralsnog lijkt de impact van de maatregel beperkt: de federale overheid heeft aanzienlijk minder ambtenaren in dienst dan de Vlaamse en de Waalse regeringen. Desalniettemin is het niet uitgesloten dat bij een succesvolle implementatie andere Europese landen het voorbeeld van België zullen volgen. Met name in Frankrijk en Denemarken zouden daartoe al soortgelijke plannen bestaan. Van een verbod op Microsoft-producten is dankzij de mensen achter ODF geen sprake. De concurrentiepositie van pakketten als OpenOffice.org wordt door de maatregel versterkt. Microsoft raakt daarmee de 'must-have'-status van de Office-software kwijt.
