17 september 2007

Het Hof van Eerste Aanleg in Luxemburg, een van de belangrijkste Europese rechtbanken, stelt de Europese Commissie in het gelijk in het al negenjarige conflict met Microsoft, waarbij de Comissie stelt dat Microsoft zijn dominante marktpositie heeft misbruikt om concurrenten uit de markt te drukken. Het Hof stelt dat Microsoft niet aannemelijk heeft kunnen maken waarom Windows Media Player standaard geleverd moet worden met Windows. De eis van de Commissie dat Microsoft een Windows-versie zonder mediaspeler op de markt brengt, blijft overeind. In de praktijk blijken daarvan de afgelopen jaren slechts enkele duizenden exemplaren te zijn verkocht. Volgens de Commissie is dat te wijten aan het feit dat de markt al in het voordeel van Windows is uitgevallen. De eis van de Commissie dat er een onafhankelijk iemand wordt aangesteld die toegang zou moeten krijgen tot de volledige documentatie, informatie en broncode van de relevante Windows-producten, is door het Hof wel afgewezen. De uitspraak is een overwinning voor de Europese Commissie die haar antitrustuitspraak tegen Microsoft ziet bevestigd. In 2004 legde de Commissie Microsoft een boete van 497 miljoen euro op. Tevens eiste Europa dat Microsoft meer openheid van zaken gaf met zijn serverprotocollen en enkele aanpassingen in Windows doorvoerde, waaronder de loskoppeling van de mediaspeler.

Microsoft was het met deze uitspraak niet eens en tekende bezwaar aan. Het Luxemburgse Hof van Eerste Aanleg heeft zich de afgelopen maanden over de zaak gebogen. Naar verluidt is het besluit twee maanden geleden al genomen, en is daarna in alle stilte gewerkt aan de juridische fundering van het vonnis, dat uiteindelijk een uitspraak van enkele honderden pagina's opleverde. Het Hof is het met de Europese Commissie eens dat het inbouwen van de Media Player de concurrentie heeft ondermijnd. Bedrijven hadden geen prikkel meer om alternatieven te ontwikkelen. Consumenten zouden geen moeite doen om andere programma’s te kopen om multimedia af te spelen. Wel benadrukt het Hof dat Microsoft de gebundelde versies van Windows gewoon mag blijven verkopen. De Commissie heeft ook gelijk gekregen, daar waar het Microsoft's weigering betrof aan concurrenten toegang te geven tot een deel van de broncode, de geheime blauwdruk van Windows. Door die gegevens te verstrekken zouden andere bedrijven apparatuur en programma’s kunnen maken die kunnen samenwerken met Windows-servers. ‘Het ontbreken van dergelijke interoperabiliteit versterkt de dominante positie van Microsoft op de markt en schept het risico dat de concurrentie wordt uitgeschakeld’, aldus het vonnis. Het Hof veegde het argument van Microsoft van tafel dat zijn concurrenten door het vrijgeven van een deel van de broncode in feite de mogelijkheid zouden krijgen om klonen van Windows-software te maken. Volgens het Hof ging het er de Commissie om dat Microsoft specifieke informatie zou vrijgeven en dat het niet de bedoeling was om Microsoft te dwingen de hele broncode van zijn besturingsprogramma vrij te geven. ‘This is a great day for European businesses and consumers', zegt Thomas Vinje van het European Committee for Interoperable Systems, een koepelorganisatie van bedrijven die zich bezighouden met het laten samenwerking van verschillende servers en softwarepakketten. 'At long last, this decision opens the prospects for dynamic competition in the software industry. No more user lock-in, no more monopoly pricing. … This decision establishes principles for the behavior of this company. Microsoft should now finally comply with the Commission decision on operability'. De uitspraak is een mokerklap voor Microsoft. Niet alleen kan de softwaremaker de gigantische boete niet terugvorderen, ook moet het bedrijf concurrenten op de servermarkt meer informatie over zijn interface verschaffen zodat producten van concurrenten beter samen kunnen werken met Windows. Microsoft's voorsprong wordt hiermede teniet gedaan. Microsoft dient ook het grootste deel van de kosten te betalen, inclusief die van sommige van haar concurrenten die de zaak van de Commissie hebben ondersteund. De zaak is nog niet gesloten. Microsoft kan binnen twee maanden nog in hoger beroep gaan bij het Eurpese Hof van Justitie, maar dan kan niet meer op inhoudelijke gronden. Alleen als er in de procedure fouten zijn gemaakt heeft een hoger beroep kans van slagen. Microsoft heeft nog niet gereageerd op de uitspraak, maar een beroep is welhaast zeker. Andere grootmachten, zoals Intel, Rambus en anderen zijn gewaarschuwd. De laatste tijd zit Microsoft toch al in een hoek waar klappen vallen. Een snelle standaardisatie van OOXML hang aan een zijden draadje, en de open source beweging begint toch steeds meer vaart te krijgen. Zo moeten de Nederlandse overheidsdiensten meer gebruik gaan maken van open standaarden en opensource-software, staat in een actieplan waarmee het kabinet heeft ingestemd. Odf moet volgend jaar april gemeengoed zijn. Hoeveel van deze woorden wordt gerealiseed is nog maar de vraag, maar de toekomst van Microsoft's activiteiten zien donkere wolken….