28 september 2007
Op 17 september 2007 lanceerde staatssecretaris Heemskerk een vooruitstrevend actieplan rondom open standaarden waarin alle Rijksdiensten vanaf april 2008 het Open Document Format (ODF) moeten ondersteunen voor lezen, schrijven, uitwisselen, publiceren en ontvangen van documenten. Per 1 januari 2009 moet ook de rest van alle overheden over zijn. ODF is een internationale open standaardenfamilie die de opvolger is van veelgebruikte bedrijfsspecifieke documentformaten als .doc, .wpd, .xls en .rtf. ODF is geen software, maar een bestandsformaat, een universele manier van informatie opslaan en verwerken die specifieke toepassingen en leveranciers overstijgt. Dat komt de marktwerking en innovatie ten goede. Vanuit de samenleving biedt vanaf volgende maand een nieuwe vereniging steun, een vereniging die erop is gericht om de belangstelling en activiteiten rondom open source software, open standaarden en vooral ODF een centraal organisatorisch thuis te bieden. De nieuwe organisatie – nl.OpenDocSociety.org – wil zich richten op het bij elkaar brengen en verspreiden van kennis rondom dit bestandsformaat en de toepassingen erom heen. Dat stimuleert innovatie en zal onze internationale positie versterken waar het openheid en duurzaamheid van informatie, softwareontwikkeling en aan ODF gerelateerde diensten betreft.
De vereniging is bedoeld voor iedereen in het Nederlandse taalgebied die geïnteresseerd is in ODF of die er beroepshalve of uit interesse mee te maken krijgt. Het initiatief van een groep prominente figuren uit het maatschappelijk veld, bedrijfsleven, overheid, onderwijs en onderzoek heeft al bij voorbaat de steun weten te verwerven van enkele tientallen zeer diverse partijen – zoals Cap Gemini, Internet Society, Holland Open, Bull, SGML/XML User Group Nederland, Novell, IBM, Ubuntu, SUN, Stichting NLnet, stichting Accessibility, Rednose, Waag Society, OpenOffice.org, O3spaces, het SELF-project, diverse onderwijsinstellingen en ook van Van Bussel Document Services. De oprichtingsvergadering zal plaatsvinden op 23 oktober 2007 in de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag. Lidmaatschap van de vereniging staat open voor iedereen die aan de doelstellingen een bijdrage kan leveren; men kan zich ook kostenloos als sympathisant laten registreren. Het actieplan van de regering richt zich op een brede toepassing van open standaarden vanaf april 2008, waarbij een raamwerk voor interoperabiliteit zal worden opgesteld met richtinggevende keuzes voor de ontwikkeling en het gebruik van standaarden. De belangrijkste mededeling in het actieplan behelst de mededeling dat er een stapsgewijze invoering zal komen van de open standaard ODF, een stap op weg naar een grootschalig gebruik van open document formaten voor overheidstoepassingen. 'De overheid heeft het licht gezien', zegt Michiel Leenaars, één van de initiatiefnemers namens ISOC en NLNet. 'Ze doen nu eindelijk wat veel burgers willen'. Leenaars ziet in de standaard een kans om documenten voor iedereen beschikbaar te maken, zonder dat over een aantal jaar de gegevens niet meer toegankelijk zijn. 'ODF is de manier om zowel onze dagelijkse informatieuitwisseling als ons digitaal erfgoed vast te leggen', stelt Leenaars. 'Door de standaard zijn we niet langer gebonden aan een leverancier, softwarepakket of platform. Overheden en bedrijven kunnen hierdoor kiezen uit een veel grotere variëteit aan producten dan eerder mogelijk was. Dit gaat een heel gunstig effect hebben op innovatie', jubelt Leenaarts. 'In het verleden zijn Office-pakketten weinig veranderd en nu krijg je een ecosysteem voor allerhande toepassingen. Op internet gebeurt informatieuitwisseling op heel verschillende manieren en daar doe je dankzij open-standaarden handig aan mee'. Zoals lezers van deze site weten zijn wij niet direct voorstander van het gebruik van een XML-formaat om digitaal erfgoed vast te leggen. Maar ODF is wel een transparant, open en duurzaam formaat, dat in de werkomgeving van organisaties heel belangrijk en nuttig zal zijn. Voor langdurige opslag gebruiken wij liever het ISO-gestandaardiseerde PDF/A. Maar dat doet niets af aan de zeer belangrijke stap die de Nederlandse regering (overigens in navolging van de Belgische) met dit actieplan zet. De nieuwe vereniging kan een belangrijke ondersteunende rol spelen, mits het een onafhankelijke positie blijft behouden en geen speelbal wordt van commerciële partijen.
