12 januari 2007
Een aantal openbare bibliotheken in Nederland beginnen over enige tijd met het online 'uitlenen' van een eigen collectie digitale boeken. Op 11 januari maakte de organisatie voor bibliotheken NBD/Biblion bekend dat het een portal wil lanceren waarop leden van een bibliotheek boeken en luisterboeken kunnen downloaden. Dat portal moet binnen twee maanden in de lucht komen. De uitleendienst wordt nog niet onmiddellijk landelijk beschikbaar gesteld. Het gaat in eerste instantie om een pilotproef met vier of vijf bibliotheken. Vanaf het tweede kwartaal moeten alle openbare bibliotheken in Nederland van de dienst gebruik kunnen maken. De werking van de uitlening blijft vrijwel gelijk aan die van de bestaande bibliotheek. Een bibliotheek koopt licenties van het boek. Het aantal licenties staat gelijk aan het aantal gebruikers dat het boek tegelijkertijd mag downloaden.
Al het project begint zullen via het portal enkele honderden Nederlandstalige boeken beschikbaar zijn. Daarnaast zullen ook enkele honderden luisterboeken ter beschikking worden gesteld. Als het project slaagt denkt NBD/Biblion het aanbod ieder jaar met enkele honderden titels aan te vullen. Het portal is overigens niet volledig gericht op het lenen van eboeken. Gebruikers kunnen via het portal ook een paar duizend rechtenvrije Engelstalige eboeken downloaden. Het is natuurlijk nog maar zeer de vraag of consumenten belangstelling hebben om eboeken te lenen. Er zijn immers betaalde alternatieven voorhanden, zoals van Amazon, waarbij klanten tegen een hogere prijs het boek mogen houden. De prijs en de wijze van kopieerbeveiliging lijken dan ook een van de peilers van het succes te worden. Bovendien: de verspreiding van e-books gaat niet echt snel en goed. Ondanks alle promotie lijkt het eboek nog niet echt een succes te zijn. Een onderzoek in oktober van vorig jaar onder 600 Amerikaanse universiteitsstudenten door Zogby International gaf aan dat 43 % van de studenten de geur van het boek als een van de belangrijkste karakteristieken ervoeren. 60 % van die studenten gaf er de voorkeur aan hun boeken tweedehands te kopen, en niet nieuw en ook niet als een digitaal eboek, ook al was dat laatste vaak 30 % goedkoper. Of dit voor Nederlandse studenten ook geld is niet zeker, maar wel dat digitale boeken niet wijd verbreid zijn onder de studentenpopulatie. De website CafeScribe.com maakte in augustus of september vorig jaar bekend dat het 'the world's first smelly e-book' zou introduceren. De directeur van het bedrijf Bryce Johnson zei 'that from September CafeScribe will send every e-textbook purchaser a scratch and sniff sticker with a musty old book smell'. 30 % van de studenten associeerde immers juist 'mustiness with the books they most loved'; CafeScribe had ook mee kunnen gaan met de 16 % van de ondervraagden die boeken associeerden met de geur van freshly-ground coffee'. 'By placing these stickers on their computers they can give their e-books the same musty book smell they know and love from used textbooks — without any of the residual DNA you often find stuck to the pages of used textbooks', zo verklaarde Johnson. Of dit nu werkelijk de oplossing is: ik waag het te betwijfelen. In ieder geval hebben de stickers Nederland niet gehaald. Misschien is dat maar goed ook, want eboeken promoten met de geur van boeken die allesbehalve digitaal zijn, lijkt mij niet zo'n geweldig idee. De reden van de moeizame verspreiding van eboeken zal meer te maken hebben met het feit dat lezen van een digitaal boek achter een computerscherm lang niet zo plezierig is als lezen van een door te bladeren exemplaar, wat je rustig kunt weggooien, waar je in kunt schrijven, waar je bladen uit kunt scheuren en pagina's omvouwen. Kortom: het leest gewoon niet zo lekker….
