Category Archives: Privacy

Een Paard van Troje ?

BoF (Bits of Freedom), de organisatie die zich inzet voor de digitale vrijheid in Nederland, heeft drie rechtszaken aangespannen tegen de Nederlandse staat, in het bijzonder het Korps Landelijke Politiediensten (KPLD). Dat weigert ondanks herhaaldelijk verzoek te antwoorden op drie WOB-verzoeken. Dat zijn verzoeken met beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur om meer informatie over bepaalde onderwerpen.

BoF wil informatie over drie opsporingsmiddelen die door het KLPD worden gebruikt. Het eerste WOB-verzoek gaat over het gebruik van spyware door opsporingsdiensten, waarmee de laptop, mobiele telefoon of tablet van afstand kan worden binnengedrongen. De tweede aanvraag om informatie gaat over het vorderen van verkeers- en identificerende gegevens bij internet- en telecomproviders als KPN en T-Mobile door opsporings- en inlichtingendiensten.

Opstelten bevestigt Politie-spyware

Continue reading →

Gang naar Europese Hof voor vingerafdruk

De Raad van State besloot gisteren dat het een prejudicieel advies wil hebben van het Europese Hof van Justitie voordat het oordeelt over diverse juridische procedures die door burgers en organisaties zijn aangespannen tegen de Staat en enkele gemeentelijke overheden.

Deze zaken zijn aangespannen vanwege het verplicht moeten afgeven van vingerafdrukken bij de aanvraag van een paspoort, het opslaan en verwerken van de vingerafdrukken en de mogelijkheid dat die vingerafdrukken (later) worden gebruikt voor andere doeleinden dan alleen de paspoortaanvraag. Die procedures zijn nu opgeschort totdat de Raad van State het prejudicieel advies binnen heeft. Dat betekent in de praktijk zeker een jaar vertraging. We hebben op deze site al regelmatig bericht over de vingerafdrukken in het paspoort. Zie hier, hier en hier.

Continue reading →

CPB en privacy in de ‘cloud’

Bedrijven mogen er niet blind op vertrouwen dat een Amerikaanse cloudaanbieder persoonsgegevens naar Europese en Nederlandse maatstaven goed beschermt, schrijft het College bescherming persoonsgegevens. De overeenkomst die de Europese Unie en de Amerikaanse overheid hebben gesloten over verwerking van persoonsgegevens, de zogeheten safe harbor-overeenkomst, biedt volgens het CBP niet genoeg bescherming.Volgens het CBP is het niet alleen nodig om een dienstverlener te kiezen die een safe-harbor-certificering heeft; er zijn aanvullende maatregelen nodig om aan de Europese en Nederlandse privacyregels te voldoen. Zo zou er een risico-analyse moeten worden opgesteld, waarbij moet worden bekeken welke gegevens onder welke voorwaarden bij een clouddienst mogen worden opgeslagen.

Daarnaast moet er een speciale ‘bewerkersovereenkomst’ worden opgesteld met aanvullende afspraken over de privacy. Daarbij moet de cloudleverancier toezeggen om in lijn met de Europese databeveiligingsrichtlijnen te handelen. Het is uiteindelijk de verantwoordelijkheid van het bedrijf dat de data in een cloudomgeving láát opslaan, om ervoor te zorgen dat dit conform de privacywetgeving gebeurt, stelt het CBP. Die wetgeving staat overigens op het punt om nog verder verscherpt te worden.

Continue reading →

Copyright checks

Gebruikers die torrents delen worden binnen 3 uur gevolgd door een informatieverzamelende dienst, zo blijkt uit onderzoek van de universiteit van Birmingham. Beveiligingsbedrijven, organisaties die zich bezighouden met copyright en een aantal afgeschermde IP-adressen volgen op grote schaal downloaders die illegaal materiaal beschikbaar stellen.

De onderzoekers zochten uit hoe in P2P-netwerken partijen spioneren. Ze concluderen dat een deel van de gebruikers van P2P-clients alleen maar IP-adressen van gebruikers opzuigen. Het grootste deel van deze partijen deed dat binnen 3 uur. De langzaamste monitor had 33 uur nodig.

Deze manier van indirecte monitoring levert nog geen bewijs van rechtenschending op, want het is niet verboden om deel uit te maken van zo’n netwerk. Volgens de onderzoekers schakelen de spionerende partijen vervolgens over op directe monitoring, om te zien wat het IP-adres precies allemaal deelt.

Continue reading →

Baas mag niet zomaar in mailbox komen

De Dienst Werk & Inkomen (DWI) van de gemeente Amsterdam mag niet in de mailbox van medewerkers als deze afwezig zijn, onder het mom van de continuïteit van de dienstverlening. Dat heeft de Amsterdamse rechter recentelijk geoordeeld in een kort geding dat was aangespannen door de ondernemingsraad (OR) van DWI.

DWI verplichtte zijn medewerkers om een collega (buddy) of manager toegang te geven tot zijn of haar mailbox bij afwezigheid. De reden hiervoor was dat DWI binnen een etmaal op alle inkomende mails wil reageren, en dus af wil van de out-of-office reply’s. Weigerde een werknemer zijn account te delen, dan kreeg de manager via het bedrijfsbureau alsnog toegang tot de mailbox.

Continue reading →

Ook de EC wordt wel eens wijs….

Een nieuwe privacywet moet zorgen dat opgeslagen telecomgegevens alleen voor opsporing van zware criminelen en terroristen zijn te gebruiken. Ook de bewaarplicht dient korter te worden.

Dat vindt Eurocommissaris Cecilia Malmström. In de Frankfurter Allgemeine zegt ze dat Europese lidstaten op dit moment de huidige ePrivacyrichtlijn te ruim interpreteren. Daardoor wordt de verplichte opslag van gegevens door internetproviders en telecombedrijven misbruikt voor opsporing van ‘gewone’ criminaliteit en criminaliteitspreventie.

‘Das größte Problem ist, dass die Mitgliedstaaten die Vorratsdatenspeicherung heute nicht nur zur Bekämpfung von Terrorismus und schwerer Kriminalität benutzen. Nach der sogenannten E-Privacy-Richtlinie können solche Daten auch für andere Zwecke verwendet werden, etwa zur Verbrechensvorbeugung oder zur Gewährleistung der öffentlichen Ordnung, was ein sehr vager Begriff ist. Deshalb müssen wir diese beiden Richtlinien zusammen überarbeiten. Für E-Privacy ist meine Kollegin Neelie Kroes zuständig. Wir werden das zusammen machen. Die Anwendung muss strikt auf Terrorismus und schwere Kriminalität beschränkt werden. Außerdem brauchen wir einen besseren Schutz, damit Hacker nicht an die Daten kommen, die ja bei den Telekommunikationsfirmen gespeichert werden, nicht beim Staat’.

De Frankfurter Allgemeine hield een interview met Malmström omdat Duitsland op het punt staat vervolgd te worden voor het niet navolgen van de bepalingen in de dataretentierichtlijn. Het Duitse Hooggerechtshof heeft namelijk meer dan twee jaar geleden bepaald dat de bewaarplicht in strijd is met de Duitse grondwet. Duitsland kreeg hierna van het Europese Hof van Justitie twee jaar respijt om met een andere oplossing te komen. Die termijn is nu afgelopen.

Continue reading →

Politie laks met privacy

De politie overtreedt op de grote schaal de wet als het op de bescherming van persoonsgegevens aankomt. Dat blijkt uit rapporten die digitale burgerrechtenbeweging Bits of Freedom met tientallen Wob-verzoeken heeft opgevraagd. Bits of Freedom noemt de conclusies schokkend en roept op tot veel strengere controle van de politie en een moratorium op nieuwe bevoegdheden.

De politie heeft op grond van de Wet Politiegegevens (Wpg) sinds een aantal jaar uitgebreide bevoegdheden voor het verwerken van persoonsgegevens, ook van mensen die niet als verdachte zijn aangemerkt. De Wpg bevat ook normen over hoe de politie met deze persoonsgegevens moet omgaan. Op grond van de Wpg moeten diensten iedere vier jaar controleren of zij aan deze normen voldoen. Bits of Freedom heeft de onderzoeken die eind vorig jaar gedaan zijn met een beroep op grond van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) opgevraagd en geanalyseerd. Uit de conclusies blijkt dat de politie de privacynormen van de Wpg op grote schaal overtreedt.

Continue reading →

Nationaal Privacy Debat … eindelijk !

Onder het motto ‘Bekijk privacy eens van alle kanten’ organiseerde website Webwereld afgelopen maandag het eerste Nationaal Privacy Debat in het World Forum in Den Haag. Bedrijfsleven, overheid, politiek en opsporingsdiensten waren het over één ding eens: privacy, de omgang met en beveiliging van persoonsgegevens, moet anders en beter worden geregeld. Er waren paneldiscussies en er werden keynotes gegeven door Anthony House (Google), Joost Farwerck (KPN) en Pim Takkenberg (Korps Landelijke Politie Diensten) met aansluitend vragen uit het publiek.

Vanzelfsprekend waren betrokken organisaties als het College Bescherming Persoonsgegevens, Bits of Freedom en Privacy First ook aanwezig. De overige gasten waren journalisten, academici, advocaten en professionals uit de IT-wereld. Voor iemand met een lange adem is het hele debat hier van begin tot einde te bekijken (plm. zes en een half uur beeld !).

Continue reading →

Cookiewet van kracht

Bijna geen enkele Nederlandse site voldoet aan de cookiewet, die sinds vandaag van kracht is. De cookiewet gebiedt dat sites bezoekers expliciete toestemming vragen voor het zetten van tracking cookies. Ook moet er duidelijke informatie worden verstrekt wat voor soort cookies waarom nodig zijn.

Dat men nu nog niet voldoet, betekent niet dat men de regels naast zich neerlegt, want de meesten zijn er naar eigen zeggen wel ‘volop mee bezig’. Dat geldt ironisch overigens ook voor veel overheidssites en sites van diverse politieke partijen die vóór de cookiewet zijn. Dat is, vriendelijk gezegd, schandalig.

Continue reading →

MIVD rekt wet op

Het kabinet geeft toe, dat de inlichtingendienst MIVD soms over de schreef gaat bij het aftappen van internetverbindingen. Om die reden moet volgens het kabinet de wetgeving worden aangepast. Volgens minister Hillen van Defensie overtreedt de militaire inlichtingendienst MIVD soms de wet bij het aftappen van internetverbindingen. ‘We opereren nu op de randen van de wet, en gaan er soms overheen’, aldus Hillen. Eerder gaf de organisatie die toezicht houdt op de veiligheidsdiensten al aan dat de grenzen soms worden opgezocht.

Hillen wil de MIVD meer bevoegdheden geven. Hillen spreekt van een spanning tussen wat technisch mogelijk en wat wettelijk toelaatbaar is. De minister wil dat de opsporingsdienst bredere bevoegdheden krijgt om vaste internetverbindingen af te tappen; iets waar nu nog redelijk strenge voorwaarden aan verbonden zijn. Volgens de minister betekenen de wetsovertredingen door de veiligheidsdienst niet dat er al te lichtzinnig met privacy word omgesprongen: volgens hem moet om een ‘fatsoenlijke’ manier met dergelijke informatie worden omgegaan. PvdA en GroenLinks spraken zich uit tegen uitbreiding van bevoegdheden, evenals burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom.

Continue reading →

Netneutraliteit wettelijke realiteit

Het principe van netneutraliteit is officieel in de Nederlandse wet vastgelegd. De Eerste Kamer heeft de nieuwe Telecommunicatiewet, waarin netneutraliteit is gewaarborgd, aangenomen. Ook het ‘cookieverbod’ wordt door de Senaat gesteund. De Tweede Kamer stemde vorig jaar al voor de nieuwe Telecommunicatiewet waarin het principe van netneutraliteit werd vastgelegd, maar de Eerste Kamer moest het voorstel nog behandelen.

De wet is zonder stemming aangenomen, waardoor netneutraliteit een wettelijke garantie is. Dat betekent dat internet- en telecomproviders internetdiensten, bijvoorbeeld Skype of WhatsApp, niet apart mogen belasten of belemmeren. Wel wil een meerderheid van de Eerste Kamer een uitzondering op netneutraliteit.

Het gaat om een uitzondering die filteren op eigen verzoek mogelijk maakt. Sommige gebruikers zouden websites willen filteren – bijvoorbeeld uit ideologische of pedagogische motieven – maar zelf niet de technische vaardigheden bezitten om websites te blokkeren, aldus een meerderheid van VVD, CDA, SP, ChristenUnie en SGP. Die uitzondering op de netneutraliteit zou alleen geoorloofd zijn na uitdrukkelijke toestemming van de internetter en alleen als de internetprovider er geen financieel voordeel uithaalt.

Continue reading →

Overheid vliegt uit de bocht

Het net om de burger wordt steeds strakker gespannen. In een tomeloze controledrift van de overheidsapparaten worden schaamteloos alle fundamentele principes van de democratische rechtsstaat met voeten getreden.

Burgers zijn nergens meer veilig in hun privédomein nu blijkt dat de overheid, die de expliciete taak van privacybescherming heeft, via spionage van burgers op het internet, privésites en social media toevallige en vermeende fraudeurs laat opsporen. Buiten elk toezicht om en buiten elk juridisch kader. Verdachte zoektermen zijn onder andere ‘vakantie’ en ‘auto’, dus iedere burger is potentiële verdachte. Kinderen van vermeende fraudeurs worden doorgelicht in de hoop meer informatie over de ouders te krijgen.

Het scannen van alle nummerborden op de ring van Amsterdam en het opslaan van bijbehorende gegevens is een andere aap uit de hoge hoed van Opstelten. Vanuit het door hem geprezen motto: iedereen is verdacht totdat het tegendeel bewezen is.

Continue reading →

Opslag medische gegevens bij gemeenten niet volgens WBP

Vier gemeenten handelen in strijd met de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) bij de verwerking en opslag van medische gegevens van burgers met een lichamelijke of psychische beperking die ondersteuning vragen bij de gemeente. Dat constateerde het College bescherming persoonsgegevens (CBP) na onderzoek naar de verwerking van medische persoonsgegevens in het kader van de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) bij de vier gemeenten.

Het CBP concludeert onder meer dat de gemeenten de dossiers met medische gegevens van aanvragers van Wmo-voorzieningen onvoldoende beveiligen. Hierdoor bestaat het risico dat onbevoegden toegang krijgen tot de medische gegevens in de Wmo-dossiers. Ook heeft het CBP geconcludeerd dat de gemeenten in strijd met de wet handelen door meer gegevens op te vragen dan nodig is voor de beoordeling van de Wmo-aanvraag.

Continue reading →

Bedrijfsleven laks met opslag gevoelige data

Het verzamelen van privacygevoelige data is veel bedrijven niet vreemd. Het beoordelen en beveiligen van deze data laat veel te wensen over. Dit oordeelt adviesorganisatie Protiviti op basis van een onderzoek onder IT-bestuurders van multinationals.

Protiviti vroeg meer dan honderd CIO’s en professionals van multinationals naar hun databeleid. Meer dan 70 procent van deze bedrijven heeft een omzet van meer dan één miljard dollar. Een kwart van de CIO’s bij de onderzochte bedrijven kan niet het verschil duiden tussen privacygevoelige en overige data. Marcel Koers, senior manager bij Protiviti en specialist op het gebied van IT-bveiliging en privacyvraagstukken, stelt dat de resultaten in Nederland vergelijkbaar zijn met de rest van de wereld.

Continue reading →

Biometrisch paspoort onderwerp Europees onderzoek ?

De Europese Commissie gaat ingrijpen als uit een lopend onderzoek blijkt dat het in Nederland niet goed gaat met het afnemen en de opslag van vingerafdrukken voor het biometrisch paspoort. Dat heeft Eurocommissaris Cecilia Malmström toegezegd aan het Europees Parlement. Het Europees Parlement toonde zich uitermate bezorgd over de invoering van het biometrisch paspoort in Europa. Uit veel landen komen problemen naar voren en alom wordt nu betwijfeld of de invoering van het biometrische paspoort wel het juiste middel is om identiteitsfraude tegen te gaan.

De Nederlandse situatie werd door de Europarlementariërs van diverse partijen uit heel Europa aangehaald als probleemgeval. Met name de in 2010-2011 gehouden steekproef bij de uitgifte van dergelijke paspoorten gaf aan dat 21 procent van de vingerafdrukken op de chip in het identiteitsbewijs niet overeenkwam met de werkelijke vingerafdruk. Minister Donner besloot daarom een jaar geleden de opslag van vingerafdrukken tijdelijk te stoppen.

Continue reading →

Hervorming WOB ?

Een informatiecommissaris moet ervoor gaan zorgen dat de Nederlandse overheid transparanter wordt. De functionaris moet gaan beslissen over toegang tot documenten en adviezen geven. Dat staat in een initiatief wetsvoorstel van het GroenLinks-kamerlid Mariko Peters om de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) te hervormen.

Zij wil een voor Nederland nieuw orgaan introduceren: de informatiecommissaris. Deze kan zelfstandig beslissen nadat een informatieverzoek is afgewezen. ‘Daarmee krijgen burgers daadwerkelijk tanden bij hun recht op informatie’, zegt de politica. Uiteraard valt dat nog maar af te wachten. Overigens schermde de politica in mei 2010 ook al met een dergelijk wetsvoorstel en met de instelling van een informatiecommissaris.

Internationaal is de informatiecommissaris al ingevoerd. Maandag spraken de informatiecommissarissen van zowel het Verenigd Koninkrijk als Ierland in de Tweede Kamer om uitleg te geven.

Op dit moment moeten burgers in Nederland na een afwijzing van een Wob-verzoek procederen bij het overheidsorgaan en daarna naar de rechter stappen. Peters wil dat mensen meteen bij de informatiecommissaris terecht kunnen, die onafhankelijk is en besluiten mag nemen. Hierdoor worden procedures versneld.

Continue reading →

Google bang voor business model ?

Google is verontwaardigd over een aantal Europese privacytoezichthouders, die het concern publiekelijk aan de schandpaal nagelden voordat het onderzoek naar Google’s nieuwe privacyvoorwaarden begonnen is. ‘ We find it disappointing that some regulators publicly express doubts of lawfulness without having accorded usany chance to engage on the issues of concern’, zo schrijft Peter Fleischer, Google’s belangrijkste privacyjurist, aan de Franse privacywaakhond CNIL.

Per 1 maart zijn de nieuwe gebruikers- en privacyvoorwaarden ingegaan. De belangrijkste verandering is een consolidatie van de versnipperde voorwaarden die Google voorheen hanteerde voor zijn tientallen verschillende diensten. De samenvoeging van die vele voorwaarden is handig en overzichtelijk voor de gebruiker, aldus het concern. Maar voor Google zelf is er ook een groot voordeel: het kan nu gebruikersdata van verschillende diensten bij elkaar vegen en combineren tot één totaalprofiel.

Continue reading →

‘Girls around me’ en privacy

I-Free, een in Moskou gevestigd internetbedrijf, en haar app Girls Around Me domineert het privacy debat deze week (althans zou dat moeten doen….) en betekent wellicht het eind van een lange periode van digitale privacy naiviteit (althans zou dat moeten doen…) .

Laten we nog maar eens duidelijk maken dat er consequenties zitten aan gedrag en dat online bedrijven vertrouwen op onze gegevens om geld te verdienen. Ze zullen niet plotseling beginnen met het beschermen van die gegevens. Of beter: stoppen met activiteiten die het mogelijk maken geld te verdienen met deze gegevens. Of we moeten bereid zijn voor het gebruik van hun ‘diensten’ te betalen…. Het wordt dus tijd dat we ons bewust worden van wat we online aan het doen zijn.

De app ‘used Foursquare and Facebook data to automatically pinpoint the location of specific women near users’. De Russische ontwikkelaar verklaarde dat ‘the app uses publicly available information and provides the same functionality as many other apps. But we believe it is unethical to pick a scapegoat to talk about the privacy concerns. We see this wave of negative as a serious misunderstanding of the apps’ goals, purpose, abilities and restrictions’. Deze laatste opmerking deed het bedrijf de das om, want uiteraard zijn zij niet het slachtoffer. De app met het suggestieve logo – een naakt vrouwensilhouet op een radar – is sinds de lancering in december al ruim 70.000 keer gedownload.

Continue reading →

De Britten gaan internetverkeer monitoren

In het Verenigd Koninkrijk is ophef ontstaan over een plan om het internetverkeer van Britten te monitoren. Volgens de regering is monitoring nodig om terrorisme te bestrijden, maar volgens privacyvoorvechters gaat het plan veel te ver. Een wetsvoorstel zou de Britse inlichtingendienst GCHQ realtime toegang geven tot informatie over iemands internetgebruik. Die informatie zou twee jaar moeten worden opgeslagen. De inlichtingendienst zou daardoor, zonder tussenkomst van de rechter, te weten kunnen komen met wie iemand contact heeft gehad en welke websites iemand heeft bezocht.

Privacyorganisaties zijn bezorgd. Zo noemt de groep Big Brother Watch het plan een ‘unprecedented step’, die het Verenigd Koninkrijk op het niveau van China en Iran brengt.

Continue reading →

Tja, die privacy…

Jacob Kohnstamm stelde vorige week dat het College Bescherming Persoonsgegevens geen activist is en moet zich houden aan hoor en wederhoor. Maar de kritiek op het CBP is breder dan dat. Gerrit-Jan Zwenne van de Universiteit Leiden, advocaat bij Bird & Bird in Den Haag heeft felle kritiek op de privacywet, die hij te gedetailleerd en te weinig effectief vindt. Het CBP vindt hij vaak, samengevat, te slap acteren.

Zwenne verbaast zich over de uitspraken van Kohnstam. ‘Het meest opmerkelijke van dit interview, behalve dan het uitgesproken taalgebruik en de soms wat verongelijkte toonstelling van CBP-voorzitter, is wat mij betreft de opmerking dat privacywetgeving niet ingewikkeld is en dat de wetgeving juist eenvoudig is. Dat is, zacht gezegd, tamelijk eigenwijs. Die opmerking gaat in tegen de bevindingen van een handvol evaluaties van de privacywet. Iedere keer weer blijkt dat de wet lastig en ingewikkeld wordt gevonden, overigens niet alleen door degenen die zich eraan moeten houden maar toch ook door de mensen die erdoor worden beschermd en de toezichthouders die de wet handhaven. De privacywet is natuurlijk niet eenvoudig. En dat blijkt eigenlijk al meteen als we kijken naar de vier hoofdregels of uitgangspunten die de CBP-voorzitter noemt’.

Continue reading →