15 april 2010
Het aftappen van de internetverbinding van burgers is voor opsporingsinstanties geen sinecure. Wie de juiste diensten inzet voor communicatie kan zich grotendeels aan de opsporing onttrekken. Deskundigen van Stratix Consultancy schreven op verzoek van Economische Zaken het rapport 'Grenzen aan de aftapbaarheid ?' Zij komen tot de conclusie dat het afluisteren onvoldoende is en dat het niet mogelijk is alle communicatie af te tappen. Het grootste probleem is dataverslueteling; gegevens zijn dus niet te interpreteren. Op zich is het mogelijk om e-mail bij de provider te tappen, maar internetters gebruiken steeds vaker webmaildiensten. In dat geval heeft de dienstverlener een server in Nederland om af te tappen. Vaak is dat niet zo. Berichten kunnen ook via diensten als Twitter, Hyves, Facebook of Linked-In uitgewisseld worden. Volgens de onderzoekers is het afluisteren van mobiele en traditionele telefonie goed geregeld. Datzelfde geldt voor internetbellen via telefonie- of internetproviders. Minder rooskleurig voor de opsporing is losse internettelefonie, die vaak vanuit het buitenland aangeboden worden. Veel diensten, zoals Skype, versleutelen het gesprek standaard van begin tot eind. Afluisteren is dan heel lastig.
Andere technische mogelijkheden faciliteren communicatie via chat-diensten of via games in spelcomputers. Steeds vaker spelen centrale servers daar geen rol. De informatieuitwisseling gaat dan rechtstreeks van deelnemer naar deelnemer. In een aantal gevallen werpen de rapportschrijvers de vraag op of het juridisch wel mogelijk is een tapplicht op te leggen. Zo wijzen ze erop dat een cafehouder die internet als service naar de klanten biedt niet onder de regelgeving valt. Criminelen die tijdens het nuttigen van een consumptie internetten zijn dan nagenoeg niet af luisteren. Het advies is dan ook de regels aan te scherpen, maar de onderzoekers erkennen dat dit de problemen slechts gedeeltelijk kan verhelpen. Voor de SP reden om opheldering te vragen. Arda Gerkens: 'Je kunt je afvragen in hoeverre tappen nog een zinvol opsporingsmiddel is. Het moet duidelijk worden wat het oplevert. Of hebben we zoveel domme boeven in Nederland ?' Gerkens wil meer duidelijkheid. Eerder wist ze via een motie al af te dwingen dat minister Ernst Hirsch Ballin (Justitie en Binnenlandse Zaken) onderzoek naar de effectiviteit doet. In ons land worden jaarlijks ruim 26.000 telefoontaps geplaatst en een onbekend aantal internettaps geplaatst. Het is duidelijk dat internet enkele duizenden keren wordt afgeluisterd. Voor de digitale burgerrechten beweging Bits of Freedom is het tijd voor verandering. 'Het Nederlandse aftapbeleid moet drastisch op de schop en dit geheime rapport levert het zoveelste bewijs', verzucht directeur Ot van Daalen. Hij hoopt dat justitie snel komt met het onderzoek naar de effectiviteit van tappen. 'Zware criminelen weten een telecomtap kinderlijk eenvoudig te omzeilen en ondertussen worden Nederlanders vaker afgeluisterd dan welke Westerse bevolking dan ook'.
