9 november 2010
Eurocommissaris Neelie Kroes (Digitale Agenda) wil het auteursrecht in Europees verband moderniseren. Dat zei ze tijdens een conferentie in Frankrijk op 5 november jl. Kroes vindt dat het auteursrecht te versnipperd is en de belangen van creatieven onvoldoende beschermt. Ook vindt Kroes dat derde partijen, zoals uitgevers en belangenorganisaties zoals Buma/Stemra en BREIN, te veel macht hebben. Ze noemt hun positie ‘onhoudbaar’. De eurocommissaris wil dat overheden de handhaving van het auteursrecht weer op zich gaan nemen. Auteursrecht is geen doel op zich, zei Kroes, maar een middel om te garanderen dat kunstenaars hun werk kunnen blijven doen. De manier waarop nu over auteursrecht wordt gedacht, leidt ertoe dat miljoenen mensen gedemoniseerd worden. Kroes bedoelt daarmee mensen die via internet auteursrechtelijk werk downloaden en uploaden zonder toestemming van de rechthebbenden. Als het aanbod van digitale content groter is, zal illegaal downloaden en uploaden afnemen. ‘It irritates the public who often cannot access what artists want to offer and leaves a vacuum which is served by illegal content, depriving the artists of their well deserved remuneration’, aldus Kroes. De Europese Commissie zal binnenkort wetsvoorstellen voorbereiden voor verweesde werken en de positie van auteursrechtenbelangenorganisaties zoals Buma/Stemra en BREIN.
Buma/Stemra zegt in een reactie verbaasd te zijn over het standpunt van Kroes. Volgens Buma ligt de macht niet bij auteursrechtenorganisaties maar ‘illegale partijen als The Pirate Bay, die muziek van bij Buma/Stemra aangesloten componisten en tekstschrijvers gebruiken om er zelf beter van te worden’. Volgens Buma stelt Nederland internetgebruikers in staat om illegaal verspreid materiaal wit te wassen. ‘De wet ondersteunt digitaal witwassen: uploaden is illegaal, maar downloaden is legaal. Muziek gaat dus illegaal het web op en komt er vervolgens legaal weer af’, aldus Buma. De uitzondering in de Nederlandse wet dat downloaden legaal is, ook van illegaal gekopieerd materiaal, is Buma/Stemra een doorn in het oog. Het Nederlandse ministerie van Justitie kan nog geen inhoudelijke reactie geven op de beschuldiging van Buma. ‘De staatssecretaris werkt nu aan zijn Plan van Aanpak voor wat betreft auteursrechten, en actuele onderwerpen daarin. Hij presenteert dat begin volgend jaar’, vertelt Justitie-woordvoerder Wiebe Alkema. Vorig jaar was er het omstreden rapport van de werkgroep Gerkens, waar het toenmalige kabinet een formele reactie op heeft gegeven. Daarbij stelde het kabinet onder meer dat downloaden uit illegale bron aangepakt moet worden. Dat betreft wel het vorige kabinet; het nieuwe is net aangetreden, benadrukt Justitie-woordvoerder Alkema. Dat nieuwe kabinet gaat nu beslissen wat het oppakt aan liggende zaken van het vorig jaar gevallen kabinet. Auteursrechten vallen onder de nieuwe staatssecretaris, Fred Teeven, en die werkt nu dus aan zijn Plan van Aanpak. ‘Dat is met oog op wat er lag toen het kabinet viel. De staatssecretaris geeft daarin aan wat hij wil gaan doen en hoe’. Dat plan is dan voor de komende jaren, en wordt eerst gepresenteerd aan de Kamer. Wanneer die zich erover buigt, en wanneer Justitie dan eventuele feedback verwerkt, waarop dan de uitvoering kan beginnen is onbekend. Ondertussen klaagt Buma/Stemra ook over het streven van Eurocommissaris Kroes om auteursrechten EU-breed gelijk te trekken. De auteursrechtenorganisatie is daar niet tegen; integendeel. Buma/Stemra claimt dat ‘zij in het verleden diezelfde pan-europese licenties samen met de andere Europese CBO’s (collectieve beheerorganisaties) al had afgestemd in het Barcelona/Santiago Agreement. Dit werd toen door de Europese Commissie tegengehouden’. Kroes wil ook de macht beperken van derde partijen wat betreft de handhaving van de auteursrechtenwet. Wetshandhaving moet met minder inmenging door derden, zoals uitgevers en hun belangenbehartigers. Kroes doelt daarmee op royalty-inners zoals Buma/Stemra en SENA. Ze neemt niet een belangenbehartiger als Stichting Brein op de korrel. Die piraterijbestrijder jaagt actief op schenders van auteursrechten, en doet dat namens auteurs, uitvoerende kunstenaars, uitgevers, producenten en distributeurs van muziek, film, video en games (interactieve software). Brein stelt in reactie op de woorden van Kroes dat de Eurocommissaris juist zaken voorstelt waar de Nederlandse stichting, en ook Buma, al langer naar streeft.