16 december 2010

In 65 procent van alle opsporingsonderzoeken worden Nederlandse telecomgegevens gebruikt. Dit is onnodig, stelt Bits of Freedom. Dit wordt volgens hen door Justitie zelf bewezen. Dit concluderen Bits of Freedom (BoF), een organisatie die digitale burgerrechten verdedigt, en onderzoeker Rejo Zenger na het lezen van documenten die boven tafel kwamen via een beroep op de Wet openbaarheid bestuur (Wob). Daaruit blijkt, volgens de analyse van Zenger en BoF, dat Justitie er niet in slaagt een goede reden op te geven om door te gaan met de controversiële EU-richtlijn bewaarplicht voor telecomgegevens. Daar heeft de Europese Commissie (EC) om gevraagd. Waar Justitie helemaal niet in slaagt is te verantwoorden welke invloed de bewaarplicht heeft op de ontwikkeling van de criminaliteit in Nederland. Dit is een van de cruciale vragen die de commissie stelt. En dat is eigenlijk goed nieuws, concludeert BoF, ondanks dat wederom duidelijk wordt dat Nederland kampioen aftappen is. ‘Justitie schrijft dat zij over 2010 circa 85.000 bevragingen van deze bewaarplichtgegevens verwacht. Dat overstijgt de 78.000 uit een eerder rapport, op basis waarvan we al moesten concluderen dat Nederland Europees koploper aantal bevragingen telecomgegevens is. Die koppositie wordt in 2010 dus verstevigd’, stelt BoF.

Daar komt bij dat in 65 procent van alle opsporingsonderzoeken telecomgegevens worden gebruikt. Justitie onderbouwt dit verder niet. ‘Maar volgens de wet mag deze persoonlijke informatie van telecomgebruikers alleen opgevraagd worden in het geval van specifieke onderzoeken naar ‘ernstige strafbare feiten’. Is het gebruiken van bel- en internetverkeer eerder de regel dan de uitzondering in Nederland? De inbreng doet vermoeden van wel’, aldus Bits of Freedom. Ook de praktijkvoorbeelden die worden aangedragen door de verschillende korpschefs kunnen de bewaarplicht niet billijken en schieten te kort. ‘Uit de door de Korpschefs geselecteerde zaken volgt niet dat we de bewaarplicht in onze samenleving moeten accepteren als noodzakelijk kwaad ten behoeve van de opsporing. Integendeel, de verkeersgegevens waren ook al voorhanden zonder de bewaarplicht’. Daaruit kan BoF alleen maar concluderen dat de Nederlandse verantwoording ‘waardeloos’ is, en dat er geen bewijs is gegeven voor het nut van een bewaarplicht voor telecomgegevens. Het wordt volgens de organisatie dan ook steeds duidelijker dat de bewaarplicht in strijd is met de het recht op privacy. ‘Paradoxaal genoeg kan een waardeloze inbreng van Justitie dus ook goed nieuws zijn’. Het ministerie van Justitie laat weten het niet met de conclusies van Zenger en BoF eens te zijn. ‘We zien zeker het nut van de bewaarplicht telecomgegevens. Punt’, zegt een woordvoerder van Justitie. Hij verwacht ook niet dat er binnenkort iets aan dat standpunt gaat veranderen. ‘Het is een traject dat loopt met de Europese Commissie. Dat is niet iets waar op basis van de mening van BoF nog iets aan wordt veranderd’.