Het net om de burger wordt steeds strakker gespannen. In een tomeloze controledrift van de overheidsapparaten worden schaamteloos alle fundamentele principes van de democratische rechtsstaat met voeten getreden. 

Burgers zijn nergens meer veilig in hun privédomein nu blijkt dat de overheid, die de expliciete taak van privacybescherming heeft, via spionage van burgers op het internet, privésites en social media toevallige en vermeende fraudeurs laat opsporen. Buiten elk toezicht om en buiten elk juridisch kader. Verdachte zoektermen zijn onder andere ‘vakantie’ en ‘auto’, dus iedere burger is potentiële verdachte. Kinderen van vermeende fraudeurs worden doorgelicht in de hoop meer informatie over de ouders te krijgen.

Het scannen van alle nummerborden op de ring van Amsterdam en het opslaan van bijbehorende gegevens is een andere aap uit de hoge hoed van Opstelten. Vanuit het door hem geprezen motto: iedereen is verdacht totdat het tegendeel bewezen is.

Rechtsprincipes wordt omgedraaid bij het volgen en monitoren van burgers of er wordt geen verantwoording afgelegd middels de inhuur van spionagebureaus. Voor Privacy First de zoveelste stap van een op hol gedraaide en oncontroleerbare overheid die haar eigen burgers niet vertrouwt. Burgers die belasting betalen en als dank bespioneerd worden door een onbetrouwbare overheid.

De gevallen van function creep zijn legio. Vele initiatieven die gestart zijn vanuit veiligheid en milieuargumenten monden uit in systemen voor controle van alle bewegingen van de burger. De nummerplaatdetectie voor vuile vrachtauto’s wordt een opsporingsapparaat voor frauderende burgers, de beveiligingscamera’s in de steden de basis voor automatische gezichtsherkenning. Zelfs de parkeerautomaten in Amsterdam zijn uitgerust met een camera. Wat wordt de volgende functie die toegevoegd wordt ?

Nu de overheid steeds meer overgaat tot het massaal bespioneren van burgers om vervolgens “profiling” toe te passen is het hoog tijd dat er een zeer strakke wetgeving hiervoor komt. En een nationaal debat hierover. Profiling is altijd gekoppeld aan totale screening. Onze wetgeving kan niet bindend getoetst worden aan de Grondwet en op geen enkele manier een waarborg geven voor de basisgrondsteen van individuele vrijheid: privacy. Een overheid die vanuit wantrouwen overgaat tot screening van alle burgers, zet (on)bewust aan tot zelfcensuur en een ‘klik’-samenleving.

Het privédomein wordt steeds meer onder druk gezet. De overheid neemt de laatste jaren steeds meer maatregelen om profiling (on)bedoeld beter mogelijk te maken:

• Verplichte speekseltesten bij automobilisten, nu voor drugs, vervolgens willekeurig en algemeen ook DNA.
• Het geïntroduceerde fenomeen van de “lone wolf” maakt van iedere burger een potentiële en te bespioneren verdachte.
• Het beperken van de vrijheid op internet vanuit (nu nog illegaal) downloaden, Wikileaks en vervolgens sites die niet gewenste oproepen of meningen verspreiden.
• Wetgeving die voorziet in een beperking van het recht op gezichtsbescherming, vervolgens in te zetten om digitale 3D-gezichtsherkenning mogelijk te maken.
• Het plaatsen van sensoren en richtmicrofoons in de openbare ruimte (Birmingham) om “schoten” te signaleren, om vervolgens alle geluid te traceren, tot op individueel niveau.
• Het opslaan van DNA van alle burgers in een databank, om vervolgens genetische verdachten te kunnen opsporen, lang voordat ze “in de fout” kunnen gaan.
• Het continue streven naar massale databases, waarbij de menselijk maat volledig uit het oog wordt verloren en identity theft, gestolen databestanden en andere vormen van misbruik aan de orde van de dag zijn.
• De enorme drang om de vervoersbewegingen van iedere burger te monitoren, eerst met spionagekastjes, vervolgens met trajectcontroles, intelligente camera’s op de weg en nu weer via door de ANWB-gesponsorde zwarte dozen, gedwongen via leasebedrijven.
• Inzet van microbiologische chips voor geneeskunde, gekoppeld aan een massaal centraal EPD, uitgroeiend tot verplicht chippen bij epidemieën en reizen? Natuurlijk met biometrische herkenning.

Tijd voor een maatschappelijke discussie waarin vanuit de principes van onze rechtsstaat keuzes worden gemaakt en wetgeving volgt. Niet andersom, zoals dat nu gebeurt. En met versterking van de rechterlijke macht en onafhankelijke instanties ter correctie met toetsing aan de Grondwet, in plaats van het verder verfreelancen van onze rechterlijke macht waardoor wederom de menselijke maat verdwijnt.